Сйы стерилденген ст німдеріні технологиясы

Дріс

Дріс жоспары:

Сйы стерилденген балалар ст німдеріні негізгі технологиялы операциялар
Балалар ст німдеріні негізгі талаптары

Сйы стерилденген балалар ст німдерін кдімгі немесе майсыздандырылан ст негізінде оан сонымен атар ра балалар ст оспаларында олданылатын ртрлі компоненттерді осу арылы ндіреді. Бл німдер сатаанда жоары тратылыпен ерекшеленеді, пайдалануа ыайлы, себебі тікелей олдануа арналан, санитарлы-гигиеналы атынаста ауіпсіз, оны пайдалану бала азасына ажетті млшердегі заттар мен витаминдерді тсуіне кепілдік береді. Таайындалуына байланысты сйы стерилденеген балалар ст німдерін бейімделген жне бейімделмеген етіп шыарады. ндіру жне буып-тю дістері бойынша оларды ыдыста стерилденген німдер жне аында стерилденген німдер етіп бледі. Бірінші жадайда німдер аылтыр банкалар немесе йнек градуирленген бтелкелергебуып-тйілгеннен кейін бірсатылы немесе екісатылы стерилизацияа шырайды. Ыдыстаы німдерді стерилдеу 105-118оС температурада 5-30мин стау арылы жргізіледі. йнек бтелкелерді баса буып-тю трлерімен салыстыранда бірнеше артышылытары бар: гигиеналы, пайдалананда ыайлы, ішіндегісін кру ммкіндігі, кп рет пайдалану ммкіндігі. Аында 135-150оС температурада бірнеше секунд сталынан бірсатылы стерилденген балалар німдерін ндіргенде 200мл сиымдылыты пюр-пак, тетра-брик жне баса типтегі алюминий фольгадан прокладкасы бар тіктртбрышты формадаы ламинирленген ааз аптара, сонымен атар 90 жне 200 мл сиымдылыты полиэтилен грдуирленген бтелкелерге німдерді асептикалы буып-тю олданылады.

Соы кезде бір рет олданатын асептикалы орамалардаы пайдалануа дайын сйы стерилденген балалар німдеріні ндірісі се бастады. Бл німдер стерилді дерліктей, сатау мерзімі 3-4 ай. Оларды сапасы жне биологиялы ндылыы ндіріс процесінде болмашы згереді.

ра алпына келтірілген німдермен салыстыранда сйы стерилденген балалар ст німдері биологиялы жне таамды ндылыы жаынан жоарыра болып сипатталады.

азіргі кезде ТМД-да стерилденген А, С, D2 витаминдерімен витаминделген (бейімделмеген) ст, иониттелген ст, жарма айнатпаларымен стерилденген ст осплары, блшектеп бейімделген кріш, арамы жне слы ндары осылан «Малютка» жне «Малыш» стерилденген оспалары, ст-ккністі стерилденген оспалар, ртрлі модификациядаы «Виталакт» сйы сті ндіріледі. німдерді 0,2л сиымдылыты йнек градуирленген бтелкелерге буып-тйеді.

«Малютка» жне «Малыш» стерилденген оспалары йел стіне ауыз, кмірсу, майышылды, минералды жне витаминді рамы бойынша жаындатылан сйы ст німдері. Олар жетілмеген жне сау балаларды туыланнан бастап екі айлыа дейін («Малютка» оспасы), екі айлытан 1 жаса дейін («Малыш» оспасы) жасанды жне аралас таматандыруда тікелей пайдалануа арналан. Оларды гомогендеуге жне жоарытемпературалы ыздыруа (100оС жоары) шыраан сиыр сті, кілегей жне ртлі компоненттерден ндіреді. олданылатын компоненттерге туелді сйы стерилденген оспаларды келесі трлері шыарылады: «Малютка» стерилденген оспасы, кріш нымен «Малыш» стерилденген оспасы, арамы нымен «Малыш» стерилденген оспасы, слы нымен «Малыш» стерилденген оспасы. «Малютка» стерилденген оспасын дайындау шін ст жне кілегейге уыт экстрактісі (декстрин мальтоза), ант, жгері майы, А, D2, Е, С, РР, Вь, В2, В3, Вс, В6 витаминдері, темір глицерофосфаты, калий жне натрийді лимонышылдды тздары, ішетін суды осады. «Малыш» стерилденген оспасын дайындау кезінде уыт экстрактісінен (декстрин мальтоза) баса, оны орнына балалар жне емдмдік таматануа н (кріш, арамы жне слы) жне жгері крахмалын осып компоненттерді олданады. «Малютка» жне «Малыш» сйы стерилденген оспаларды технологиясын жасаанда компоненттерді дайындау тсілдері жне жоары температуралы деуде кп компонентті оспаны коагуляциясыны жне кйік тзуіні алдын алу шін оларды стпен араластыру жйелілігіне, сонымен атар за сатаана траты жоары сапалы биологиялы толынды німдерді алуды амтамасыз ететін гомогендеу жне стерилдеу тртіптерін тадауа ерекше кіл блініп отыр.

Процесті аппаратты мзірлеуге туелді ндірісті ш технологиялы схемасы абылданан:

аында бір сатылы стерилизацияны (135-140оС 2-4с бойы) жне німді асептикалы юды олдану;
ыдыста 110оС температурада 15мин бойы бір сатылы стерилизацияны олдану;
екі сатылы стерилизацияны олдану.

Стті жне компоненттерді бастапы асиеттерін максимальды сатау жне жоары сапалы биологиялы толынды німдерді жасау кзарасымен аланда асептикалы юмен аында стерилдеуді олдану арты болып табылады.

Тжірибеде наты шарттара туелді ндірісте ндірілген схемаларды барлы ш нсасыны олданылуы арастырылан. азіргі кезде бтелкелерде бір сатылы жне екі сатылы стерилдеуді олданып стерилденген балалар ст німдерін балалар таматану цехтарында шыарады.

оспаларды мынадай жйелілікпен шыарады: стті абылдау жне дайындау (тазалау, салындату, нормалау), натрий жне калийді лимон ышылды тздарын енгізу, компоненттерді дайындау, оларды нормаланан стке енгізу, оспаларды гомогендеу, аында оспаларды алдын-ала жылулы деу, яр алдында аралы сатау, оспаларды фильтрлеу, ю, аузын жабу, оспаларды бтелкелерде стерилдеу, салындату жне сатау.

Балалар німдерін ндіру шін арнайы фермалармен жеткізілетін сапасы I сорттан тмен емес, ышылдыы 18оТ жоары емес, 72-75%-тік этил спирті алкогольдік сынамасына шыдайтын стті тадап алады. Тадалып алынан стті ст тазалаыш сепараторларда тазалайды жне сол стте 4-6оС дейін салындатады. Стті термотратылыыны тмендеуін болдырмау шін оны тазалауды жылытусыз жргізген жн.

Салындатылан жне тазаланан стті рецептураа сйке дайын нім рамында 3,5% тмен емес май, 7±0,1% кмірсулар, ауыз «Малютка» оспасында 1,8+0,1%, «Малыш» оспасында – 1,9+0,1% болатындай кілегеймен нормалайды.

Нормаланан стті стерилизацияа дейін 4са арты сатау ажет болса, термотратылыын сатау масатында оны 76-80оС температурада 15-20с стап пастерлейді жне ары арай 2-6оС дейін салындатады.

Содан кейін нормаланан стке оспаны мягкоствораживаемось амтамасыз ету шін ш орны басылан лимон ышылды калий жне натрий тздарын енгізеді. 1т оспаа нормаланан стті 0,22% болып табылатын 430г лимон ышылды натрий жне 920г лимон ышылды калий тздарын осады. «Малыш» оспасын діргенде оны термотратылыын жоарлату шін (этил спиртімен алкогольді сынамасы 75% концентрациядан тмен емес) ст массасыны 0,01-0,05% млшерінде калий жне натрийді лимон ышылды тздарын осады.

Тздарды бір немесе екі трлерін де 1:1 атынасында олдану рсат етіледі. Тздарды е жаымды млшерін алкогольді сынама бойынша аныталатын бастапы стті термотратылыына туелді орнатады. Тздарды е жаымды млшерін орнату шін 5 колбаа 100мл сттен яды жне тздарды 10%-тік ерітіндісін осады: біріншісіне – 0,1мл, екіншісіне – 0,2мл, шіншісіне – 0,3мл, тртіншісіне -0,4мл, бесіншісіне – 0,5мл, ол сйкесінше тздарды ст массасынан 0,01; 0,02; 0,03; 0,04; 0,05% райды. оспаны мият араластырады жне 75%-тік этил спирті алкогольді сынамасымен термотратылыын анытайды. Ст термотратылыын крсетілген шекке дейін жоарылататын минималды млшер зерттелініп жатан ст партиясына е жаымды болып табылады.Ст партиясына енгізуге ажетті тздарды млшерін орнатылан е жаымды млшерге сйкес есептейді. Барлы партияа есептелінген тздар млшерін шамамен 1:1 атынаста айнатылан суда ерітеді, ерітіндіні салындатады, стке енгізеді, 15мин бойы мият араластырады, содан кейін 75%-тік этил спирті алкогольді сынамасымен термотратылыын тексереді.

Тз ерітіндісін шикі немесе пастерленген стке оны стерилдеуге жіберерді тура алдында енгізеді. Тз оспаларымен стті сатау сынылмайды. «Малыш» стерилденген оспасын 75%-тік этил спирті алкогольді сынамасына шыдаан бастапы сттен тздарды оспай ндіреді. Стті дайындаумен атар параллельді компоненттерді дайындауды жргізеді. «Малыш» оспасын ндіргенде ра сусымалы компоненттерді (н, мшекер) електен ткізеді, араластырады, 16-20оС температурада (1:2-ден 1:4 дейінгі атынаста) ішетін суда ерітеді, жне 70-95оС дейін жылытылан суды баса млшерімен здіксіз араластыра отырып резервуара енгізеді, оспаны температурасын 90-95оС дейін жеткізеді, 3-5мин стайды, фильтрлейді жне за сатау ажет боланда 8-10оС дейін салындатады. Рецептураа сйкес лшенген суда еритін (С, РР, Вь, В2, В3, Вс, В6) витаминдерін жне темір глицерофосфатын айнатылан суды болмашы млшерінде (0,1-0,5л) ерітеді жне нормаланан стпен араластырар алдында компоненттер ерітіндісіне енгізеді. Компоненттерді фильтрленген оспаларын жне нормаланан стті млшерлегіш насостармен араластырыша жібереді, одан жылулы деуге жібереді. Млшерлегіш насостар жо болан жадайда компоненттер оспасын жне нормаланан стті блек ыдыста араластырады. Компоненттері бар нормаланан ст оспасын бырлы немесе одан арты скребкалы пастерлеуші (стерилдеуші) ондырыда 75-85оС дейін жылытады жне пастерлеуге жібереді.

Аында арнайы млшерлеуші рылыны немесе гомогенизатор алдында растырылан инжекторды кмегімен майда еритін витаминдер осылан сімдік майын енгізіледі. сімдік майын инжектормен байланысан бачоктан береді. Майда еритін витаминдер осылан сімдік майын алдын-ала эмульсорды кмегімен немесе кейін оспаны гомогендеу арылы сепаратормен стте эмульгирлеуден кейін араластырыша енгізу рсат етіледі.

оспаны гомогендеуді 75-85оС температурада 20-25 МПа ысымда гомогенизаторда жргізеді.

Гомогендеуден кейін «Малыш» оспасына рецептураа сйкес ст немесе суды немесе крахмал жне сйы фазаны 1:1-ден 1:3 дейін атынаста салындатылан оспаны олданып жасалан 10-30 оС температуралы суспензия трінде 75-85оС температурада жгері амилопектин крахмалы енгізеді. Крахмал суспензиясын олмен интенсивті араластыру немесе аында гомогенизатордан кейін рылан арнайы млшерлеуші рылыны кмегімен ысты оспаа енгізеді.

«Малютка» жне «Малыш» гомогенделген оспаларын жоары температуралы жылу алмастырыш секциясына жібереді, онда оны 135оС температурада 2-4с бойы стап стерилдейді, одан кейін регенерация жне салындату секцияларында 4-8оС дейін салындатады. Гомогенденген оспаны стерилдеуші ондырылар жо болан жадайда аында (німдерді ыдыста бір мрте стерилдеп ндіру) пастерлеуші ондырыны регенерация жне салындату секцияларында немесе арнайы салындатышта 4-8оС температураа дейін салындатады. німді аз млшерде ндіргенде (ыдыста бір мрте стерилдегенде) гомогендеуді алдында оспаларды жылыту жне жылытатын жне салындататын ондырылармен жабдыталан сиымдылытарда салындату рсат етіледі.

Гомогенделген салындатылан оспаларды 15мин аз емес уаыт бойы мият араластыратын аралы сатау сиымдылыына жібереді, одан кейін юа жібереді. яр алдында оспаны фильтрлейді.

Термотратылыты тмендеуін болдырмау шін ю жне стерилизация алдында оспаны за сатау (3-4са) рсат етілмейді.

«Малютка» жне «Малыш» оспаларын ю машиналарында 0,2л-лік градуирленген йнек бтелкелерге яды. німі бар бтелкелерді фольгадан прокладкасы бар кроненкорковый тыындармен немесе картон прокладкасы жне екі жаынан да целлофан жабыстырылан алюминий фольгадан жасалан алпатармен жабады. Бтелкеге йылан жне герметикалы жабылан оспаны 109-112оС температурада 15мин бойы стерилдейді.

Стерилдегеннен кейін німі бар бтелкелерді сумен, сонымен атар ауаны жасанды жне табии циркуляциясы жолымен 4-6оС дейін салындатады.

«Малютка» жне «Малыш» стерилденген оспаларын дайын німді асептикалы юмен аында бір мрте стерилдеуді олданып ндіргенде технологиялы процесс жоарыда крсетілгенге сас, соны ішінде яр алдында оспаларды аралы сатау. Бл кезде аында 135оС температурада 2-4с бойы стап стерилденіп жне салындатыланнан кейін 0,2л сиымдылыты ааз аптара асептикалы жадайларда ю жргізілетін асептикалы резервуара жіберілуі ажет.

«Малютка» жне «Малыш» стерилденген оспаларын 0-6оС температурада 5 туліктен арты сатауа болмайды, оны ішінде ндіруші ксіпорында 3 туліктен арты емес.

АШ-та 1 жаса дейінгі кп балаларды жасанды оспалармен жне шамамен 20% емшектегі балалар тек алашы айында ана стімен таматанады. нерксіп сйы стерилденген жне подегущенные оспаларды ндіреді: «Симилак», «Теірмен Симилак», «ПМ 60/40 Симилак», «Бремил», «Эуфамил», «Формил», «Модилак», «Олак», «Варемил», «Симилак-Эдванс», СМА, С-26 жне т.б. Оны ішінде «ПМ 60/40 Симилак», СМА жне С-26 бейімделмеген оспалара жатады, оларды ндіргенде электродиализ кмегімен деминерализденген сарысуды олданады.

Сйы стерилденген оспалар аылтыр банкаларда жне 120 жне 240мл емізікпен алпатармен жабылан жне емізіктерсіз йнек градуирленген бтелкелермен шыарады.

Сйы стерилденген ст німдеріні технологиясы