<< Пред. стр. 11 (из 27) След. >>
226 durant, cum immoderate227 bibunt omnes sine meta,
228 quamvis bibant mente leta;
88
229 sic nos rodunt omnes gentes,
230 et sic erimus egentes.
231 Qui nos rodunt confundantur
232 et cum iustis non scribantur.
233 Io!
III. COUR D'AMOURS
15. Amor volat undique
234 Amor volat undique;
235 captus est libidine.
236 Juvenes, iuvencule
237 coniuguntur merito.
238 Si qua sine socio,
239 caret omni gaudio;
240 tenet noctis infima sub intimo
241 cordis in custodia:
242 fit res amarissima.
16. Dies, nox et omnia
243 Dies, nox et omnia
244 mihi sunt contraria,
245 virginum colloquia, <...>
246 O sodales, ludite,
247 vos qui scitis dicite,
248 mihi mesto parcite, <...>
249 attamen consulite <...>
250 Tua pulchra facies, <...>
251 pectus habet glacies,
252 statim vivus fierem <...>
17. Stetit puella
253 Stetit puella
254 rufa tunica;
255 si quis eam tetigit,
256 tunica crepuit.
257 Eia.
258 Stetit puella
259 tamquam rosula,
260 facie splenduit,
261 os eius floruit.Eia.
89
18. Circa mea pectora
262 Circa mea pectora
263 multa sunt suspiria
264 de tua pulchritudine,
265 que me ledunt misere.
266 Tui lucent oculi
267 sicut solis radii,
268 sicut splendor fulgiris
269 lucem donat tenebris.
270 Vellet deus, vellent dii,
271 quod mente proposui:
272 ut eius viiginea
273 reserassem vincula.<...>
19. Si puer cum puellula
274 Si puer cum puellula moraretur in cellula,
275 Felix coniunctio.
276 Amore sucrescente,
277 pariter e medio
278 avulso procul tedio,
279 fit ludus ineffabilis
280 membris, lacertis, labiis,
281 si puer cum puellula
282 moraretur in cellula,
283 Felix coniunctio.
20. Veni, veni, venias
284 Veni, veni, venias
285 ne me mori facias,
286 hyrca, nazaza, trillirivos!
287 Pulchra tibi facies,
288 oculorum acies,
289 cappilorum series,
290 o quam clara species!
291 Rosa rubicundior,
292 lilio candidior,
293 omnibus formosior
294 semper in te glorior!
90
21. In trutina
295 In trutina mentis
296 dubia fluctuant contraria
297 lascivus amor et puditia.
298 Sed eligo quod video,
299 collum iugo prebeo;
300 ad iugum tamen
301 suave transeo.
22. Tempus est iocundum
302 Tempus est iocundum,
303 o virgines
304 modo congaudete,
305 vos iuvenes.
306 Oh, totus floreo
307 iam amore viiginali totus ardeo,
308 novus amor est quo pereo.
309 Mea me confortat promisio,
310 mea me deportat negatio.
311 Tempore brumali vir patiens,
312 animo vernali lasciviens.
313 Mea mecum ludit virginitas,
314 mea me detrudit simplicitas.
315 Veni, domicella, cum gaudio,
316 veni pulchra, iam pereo.
23. Dulcissime
317 Dulcissime, ah, totam tibi subdo me!
BLANZIFLOR ET HELENA
24. Ave formosissima
318 Ave formosissima, gemma pretiosa,
319 ave decus virginum, virgo gloriosa
320 ave mundi lurninar, ave mundi rosa,
321 Blanziflor et Helena,
322 Venus generosa.
FORTUNA IMPERATRIX MUNDI
25. 0 Fortuna [повтор №1]
91
Текст 64
GAUDEAMUS (студенческий гимн)
1 Gaudeamus igitur,
2 Iuvenes dum sumus!
3 Post iucundam iuventutem,
4 Post molestam senectutem
5 Nos habebit humus.
6 Ubi sunt, qui ante nos
7 In mundo fuere?
8 Vadite ad superos,
9 Transite ad inferos,
10 Quos si vis videre!
11 Vita nostra brevis est,
12 Brevi fmietur;
13 Venit mors velociter,
14 Rapit nos atrociter
15 Nemini parcetur!
16 Vivat Academia,
17 Vivant professores,
18 Vivat membrum quodlibet,
19 Vivant membra quaelibet,
20 Semper sint in flore!
21 Vivat et respublica,
22 Et qui illam regunt,
23 Vivat nostra civitas,
24 Maecenatum caritas,
25 Qui nos hic protegunt.
26 Vivant omnes virgines,
27 Graciles, formosae!
28 Vivant et mulieres,
29 Tenerae, amabiles,
30 Bonae, laboriosae!
92
31 Pereat tristitia,
32 Pereant osores! (dolores?)
33 Pereat diabolus,
34 Quivis antiburschius
35 Atque irrisores!
КОММЕНТАРИЙ
7 fuere = fuerunt.
10 vis = vultis.
12 brevi (abl. от brevis) = breviter - "коротко, быстро, скоро".
18 membrum = membrum civitatis - "член общества, гражданин".
Текст 65 - АЛЕКСАНДР НЕВСКИЙ (С. Прокофьев)
[Выборка латинского текста]
№ 3. Крестоносцы во Пскове, ц. 15 и далее:
1 Peregrinus, expectavi, pedes meos, in cymbalis.
№ 5. Ледовое побоище, ц. 38:
2 Peregrinus, expectavi, pedes meos, in cymbalis est.
ц. 43:
3 Vincant arma crucifera! Hostis pereat!
ц. 48 = ц. 38
КОММЕНТАРИЙ
Текст приводится по изд.: Прокофьев С. Александр Невский: Кантата. Клавир. М., 1971.
1 Бессмысленный набор слов. Судя по всему, использованы фрагменты псалмов 38, 39 и 150 (ср. лат. текст Симфонии псалмов Стравинского, соответственно строки 3, 5, 8 и 22).
2 Прибавленное в конце слово est грамматически никак не связано с предшествующим и входит в тот же набор слов.
3 В отличие от строк 1-2 эта строка представляет собой связное высказывание (см. раздел "Русские переводы").
93
Текст 66 - ЖАННА Д'АРК (А. Онеггер)
[Выборка латинского текста]
Пролог ц. XII, с. 13
1 De profundis clamavi ad te Domine,
2 Domine, quis sustinebit?
Сцена 3 ц.8
3 Mulier spiritum pythonis habens,
4 anima quae declinaverit ad magos et ariolos
5 et fornicata fuerit cum eis.
6 Ponam faciem meam contra eam
7 et interficiam eam de medio populi mei.
8 Lex est! Hic est Joanna. Hic, haec, hoc... Hic est Joanna, peccatrix?
9 Stryga! Pereat! Haeretica! Pereat! Relapsa! Pereat!
10 Malis artibus addicta! Inimica regis et populi!
11 Morte moriatur!
12 Prostibulum inferni! Instrumentum Satanae!
13 Comburatur igne! Pereat!
Сцена 4 ц.17
14 Ego nominor Porcus.
15 Porcus! Porcus! Sit Porcus praeses noster!
16 Non habemus alium judicem nisi Porcum.
17 Vivat et semper vivat Porcus porcorum!
18 Dignus est praesidere in nostro praeclaro corpore!
19 Sicut lilia inter spinas ita formosus iste inter cucullos.
20 Quis enim dedit nobis patatas?
21 Ceciderunt stellae de coelo et factae sunt pro nobis patatae.
22 Ecce quam bonum et jucundum est,
23 habitare fratres in unum omnes comedentes patatas,
24 Quis judex sicut Porcus Dorninus noster?
25 Hic est Nasus inter nasos,
26 dijudicans truphas et patatas.
94
27 [Sub ipso erunt radii solis, dicit Job.]
28 Sternutatio ejus splendor ignis.
29 Vivat et semper vivat Porcus praeses noster!
30 Porcus porcorum Porcus praeses noster!
31 Porcus! Porcus porcorum.
32 Ego nominor Pecus!
33 Ecce magnis auribus
34 Adventavit Asinus.
35 Pulcher et fortissimus,
36 Sarcinis aptissimus.
37 [Jeanne], succesit illi praeclaro tribunali,
38 Joanna, filia Romeae,
39 faterisne et confiteris
40 te tenerrimam puellam non naturali auxilio
41 victoriam de manibus Regis nostri evulsisse
42 et fortes exercitus ejus sicut paleam in probrosissimam fugam versisse?
43 Joanna, filia Romeae,
44 faterisne et cofiteris
45 te auxilio Diaboli potentissimi
46 alapum dedisse Regi Nostro
47 et fortes exercitus ejus in probrosissimam fugam versisse?
48 Pecus, quid dicis?
49 Habemus confitentem reum.
50 Docti et sancti fratres,
51 sic vobis justum et aequum videtur
52 ut Joanna, filia Romeae, Stryga, morti condemnetur?
53 Moriatur Stryga. Fiat voluntas Regis Nostri!
54 Audivistis Sententiam.
55 Stryga! Pereat! Haeretica! Pereat! Relapsa! Pereat!
56 Inimica Regis et totius generis humani!
57 Morte moriatur! Joanna Stryga, filia Romae! Comburatur igne!
Сцена 7 ц.44
58 Comburatur igne!
59 De profundis clamavi ad te Dornine.
60 Spera - spira - Jesus - Maria.
61 Libera me, Domine, de ore leonis,
62 dum veneris judicare saeculum per ignem
63 Spira - spera - Jesus - Maria.
95
Сцена 8 ц. 56
64 Adspisiens a longe,
65 ессе video Dei potentiam venientem
66 et nebulam totam terram tegentem.
67 Ite obviam ei et dicite!
68 Nuntia nobis si tu es Ipse,
69 Qui regnaturus est in populo Israel.
70 Qui regis Israel [qui deducis velum ovem Joseph.]
71 Nuntia nobis si tu es Ipse...
72 Pereat Stryga! Morte moriatur! Comburatur igne!
Сцена 9
73 Spera! Spira!
КОММЕНТАРИЙ
Лат. текст приводится по изд. клавира: Honegger A. Jeanne d'Arc au Bucher. Poeme de P. Claudel. Paris: Editions Salabert. S. а. Фр. текст либретто опущен. В квадратных скобках - оригинальный текст Клоделя.
1 См. Пс 129 (текст 11).
19 Пародия на Песнь песней (Песн 2:2-3); ср. Canticum canticorum Палестрины (текст 49, мотет 11).
59 Ср. Пс 129 (текст 11).
61 Ср. соответствующие строки из текстов Реквиема "Domine Jesu" (текст 19, строка 8: libera eas de ore leonis!) и "Libera me" (текст 24, строка 4: dum veneris judicare saedum per ignem), a также возможный источник для оборота de ore leonis. II Tim 4:17 (Dominus autem mini adstitit et confortavit me ut per me praedicatio impleatur et audiant omnes gentes et liberatus sum de ore leonis).
Текст 67 - ОГНЕННЫЙ АНГЕЛ (C. Прокофьев)
[Действие V, ц. 552]
Хор: Ессе andila Domini!.. <...>
Инквизитор1: Spiriti2 maligni, damnati, interdicti, exterminati, extorsi, jam vobis impero et praecipio, in ictu oculi discedite omnes qui operamini iniquitatem!
КОММЕНТАРИЙ
1 "Произносит один из самых сильных средневековых экзорцизмов" - ремарка Прокофьева.
2 Сущ. spiri tus относится к 4-му склонению и согласно грам. норме имеет в vocat. pl. окончание -us; здесь оно изменяется по парадигме 2-го склонения и имеет в vocat. pl. окончание -i.
96
Текст 68 - СЕМИНАРИСТ (М. Мусоргский)
Panis, piscis, crinis, finis, ignis, lapis, pulvis, cinis... <...>
Orbis, amnis et canalis <...>
Fascis, axis, funis, ensis, fustis, vectis, vermis, mensis <...>
Postis, follis, cucumis, atque pollis... <...>
Orbis, amnis et canalis, sanguis, unguis et annalis.
КОММЕНТАРИЙ
Герой песни Мусоргского заучивает исключения из правила определения рода для сущ. 3-го склонения. Обычно слова на -is относятся к женскому роду, кроме слов на -cis, -ям, -guis, a также некоторых других, относящихся к мужскому роду. Их-то как раз и зубрит незадачливый семинарист.
Текст 69 - СИМФОНИЯ ПСАЛМОВ (И. Стравинский)
I Часть (Ps 38:13-14)
1 Exaudi orationem meam, Domine, et deprecationem meam.
2 Auribus percipe lacrimas meas. Ne sileas, ne sileas.
3 Quoniam advena ego sum apud Te et peregrinus, sicut omnes patres mei.
4 Remitte mihi, ut refrigerer prius quam abeam et amplius non ero.
II часть (Ps 39:2-4)
5 Expectans expectavi Dominum, et intendit mihi.
6 Et exaudivit preces meas:
7 et eduxit me de lacu miseriae, et de luto faecis.
8 Et statuit super petram pedes meos: et direxit gressus meos.
9 Et immisit in os meum canticum novum, carmen Deo nostro.
10 Videbunt multi, videbunt et timebunt: et sperabunt in Domino.
III часть (Ps 150)
11 Alleluia. Laudate Dominum in sanctis Ejus.
12 Laudate Eum in firmamentis virtutis Ejus.
13 Laudate Dominum.