<< Пред.           стр. 7 (из 27)           След. >>

Список литературы по разделу

 3 Imple superna gratia
 4 Quae tu creasti, pectora.
 5 Qui diceris Paraclitus,
 6 Donum Dei altissimi,
 7 Fons vivus, ignis, caritas
 8 Et spiritalis unctio.
 9 Tu septiformis munere,
 10 Dextrae Dei tu digitus,
 11 Tu rite promissum Patris,
 12 Sermone ditans guttura.
 13 Accende lumen sensibus,
 14 Infunde amorem cordibus,
 15 Infirma nostri corporis
 16 Virtute firmans perpeti.
 17 Hostem repellas longius
 18 Pacemque dones protinus,
 19 Ductore sic te praevio
 20 Vitemus omne noxium.
 21 Per te sciamus da Patrem,
 22 Noscamus atque Filium,
 23 Те utriusque Spiritum
 24 Credamus omni tempore.
 25 Amen.
 Rabanus Maurus (?)
 КОММЕНТАРИЙ
 Малер в первой части Восьмой симфонии меняет местами строки 13-14 и 15-16, строки 9-10 ставит после строфы 17-20, а строки 11-12 вовсе опускает.
 10 dextrae Dei tu digitus; у Малера: digitus paternae dexterae.
 20 vitemus omne noxium; у Малера: vitemus omne pessimum. В конце гимна Малер добавляет еще одну строфу:
 Da gaudiorum praemia, Da gratiarum munera, Dissolve litis vincula, Adstringe pacis foedera.
 48
 ANTIPHONAE BEATAE MARIAE VIRGINIS. Тексты 37-40
 Текст 37 - ALMA REDEMPTORIS MATER
 1 Alma Redemptoris Mater, quae pervia caeli porta manes,
 2 Et stella maris, succurre cadenti, surgere qui curat, populo.
 3 Tu quae genuisti, natura mirante, tuum sanctum Genitorem,
 4 Virgo prius ac posterius, Gabrielis ab ore, sumens illud Ave,
 5 Peccatorum miserere.
 Текст 38 - AVE REGINA COELORUM
 (по В. А. Моцарту)
 1 Ave Regina coelorum,
 2 Ave, Domina angelorum,
 3 Salve radix sancta
 4 Ex qua mundo lux est orta.
 5 Gaude, gloriosa
 6 Super omnes speciosa.
 7 Vale, valde decora,
 8 Et pro nobis semper Christum exora!
 КОММЕНТАРИЙ
 Вариант текста по Antiphonale Monasticum:
 Ave Regina caelorum,
 Ave, Domina Angelorum
 Salve radix, salve porta,
 Ex qua mundo lux est orta.
 Gaude Virgo gloriosa,
 Super omnes speciosa,
 Vale, о valde decora,
 Et pro nobis Christum exora.
 49
 Текст 39 - REGINA COELI
 Regina coeli, laetare, alleluia
 Quia quem meruisti portare, alleluia
 Resurrexit sicut dixit, alleluia.
 Ora pro nobis Deum, alleluia.
 Текст 40 - SALVE REGINA
 1 Salve Regina, mater misericordiae,
 2 Vita, dulcedo, et spes nostra, salve.
 3 Ad te clamamus, exsules, filii Hevae.
 4 Ad te suspiramus, gementes et flentes in hac lacrimarum valle.
 5 Eia ergo, Advocata nostra,
 illos tuos misericordes oculos ad nos converte.
 6 Et Jesum, benedictum fructum tuum ventris tui, nobis post hoc exsilium ostende.
 7 О clemens,
 8 О pia,
 9 О dulcis Virgo Maria.
 * * *
 Текст 41 - ORATIO DOMINICA
 1 Pater noster, qui es in caelis:
 2 Sanctificetur nomen tuum;
 3 Adveniat regnum tuum;
 4 Fiat voluntas tua, sicut in caelo, et in terra.
 5 Panem nostrum cotidianum da nobis hodie;
 6 Et dimitte nobis debita nostra,
 7 Sicut et nos dimittimus debitoribus nostris; 8 Et ne nos inducas in tentationem;
 9 Sed libera nos a malo.
 10 Amen.
 50
 КОММЕНТАРИЙ
 Мы приводим текст Pater noster по Antiphonale Monasticum (так, как он распевается в церкви). Нельзя с точностью сказать, какое именно Евангелие, Мф 6:9-13 или Лк 11:2-4, легло в основу молитвы. Канонический певческий текст искусно скомпонован из упомянутых источников Вульгаты.
 Разночтения с критическим изданием Вульгаты: adveniat - adveniet; cotidianum - supersubstantialem; sicut et nos dimittimus - sicut et nos dimisimus.
 2 sanctificetur - praes. conjct. pass. гл. 1-го спряжения sanctifico, -are - "делать святым, святить"; переводить наст. временем с частицами "пусть", "да" и т. д. Эта форма конъюнктива называется conjunctivus optativus.
 3 adveniat - praes. conjct. act. гл. 4-го спряжения advenio, -ire. Ср. коммент. 2. 4 fiat - praes. conjct. act. полуотлож. гл. fio, fieri - "случаться, возникать;
 быть, существовать" и т. д. Ср. коммент. 2.
 8 пе nos inducas - praes. conjct. act. гл. 3-го спряжения induco, -cere. Ne с личной формой гл. сослагательного наклонения следует здесь переводить как отрицание в повелительном наклонении (ср. nolite + infinit. praes.); такая форма конъюнктива называется conjunctivus prohibitivus.
 Текст 42 - AVE MARIA
 1 Ave Maria,
 2 Gratia plena,
 3 Dominus tecum.
 4 Benedicta tu in mulieribus
 5 Et benedictus fructus ventris tui, Jesus.
 6 Sancta Maria, mater Dei,
 7 Ora pro nobis peccatoribus
 8 Nunc et in hora mortis nostrae.
 9 Amen.
 КОММЕНТАРИЙ
 Текст Ave Maria состоит из двух самостоятельных разделов. Первый раздел (строки 1-5), сложившийся уже к VI в.,- евангельского происхождения. Он соединяет в себе два отрывка из Луки: строки 1- 3 соответствуют приветственным словам архангела Гавриила (Лк 1:28), а строки 4-5 - приветствию Елисаветы (Лк 1:42). При этом в каноническом тексте Луки обращение "Maria" (строка 1 молитвы) и обращение "Jesus" (строка 5) отсутствуют.
 51
 Второй раздел (строки 7-9) - более позднее добавление к тексту Священного писания, свободно сочиненная молитва, известная уже в позднем средневековье, но утвержденная лишь в XVI в.
 Вплоть до настоящего времени Ave Maria составляет в определенные дни церкового года постоянный компонент мессы и оффиция. Григорианские мелодии на Ave Maria всегда используют только первый раздел молитвы, причем слово "Jesus" (строка 5) выпускается.
 Ренессансными мастерами создано большое количество полифонических сочинений, обрабатывающих григорианские источники Ave Maria. Позднее создавались сочинения и на неканонический текст, носящие название "Ave Maria" (Ф. Шуберт, Ш. Гуно и др.), выдержанные в духе молитвы Богоматери.
 1 Ave; в крит. изд. Вульгаты - Have (Lc 1:28).
 2 Gratia - сущ., стоит в abl. sing.
 4 Benedicta tu in mulieribus; - в крит. изд. Вульгаты - Benedicta tu inter mulieres (Lc 1:42).
 Текст 43 - LITANIAE LAURETANAE (по В. А. Моцарту)
 KYRIE
 1 Kyrie, eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.
 2 Christe, audi nos. Christe, exaudi nos!
 3 Pater de coelis, Deus, miserere nobis!
 4 Fili redemptor mundi, Deus, miserere nobis!
 5 Spiritus Sancte, Deus, miserere nobis!
 6 Sancta Trinitas, unus Deus, miserere nobis!
 SANCTA MARIA
 7 Sancta Maria, ora pro nobis!
 8 Sancta Dei genitrix, ora pro nobis!
 9 Sancta virgo virginum, ora pro nobis!
 10 Mater Christi, Mater divinae gratiae, ora pro nobis!
 11 Mater purissima, Mater castissima, Mater inviolata, Mater intemerata, ora pro nobis!
 12 Mater amabilis, Mater admirabilis, Mater creatoris, Mater salvatoris, ora pro nobis!
 13 Virgo prudentissima, ora pro nobis! Virgo veneranda, ora pro nobis!
 14 Virgo praedicanda, ora pro nobis! Virgo potens, ora pro nobis!
 52
 15 Virgo clemens, virgo fidelis, ora pro nobis!
 16 Speculum justitiae, sedes sapientiae, causa nostrae laetitiae, ora pro nobis!
 17 Vas spirituale, vas honorabile, vas insigne devotionis, ora pro nobis!
 18 Rosa mystica, ora pro nobis!
 19 Turris Davidica, turris eburnea, ora pro nobis!
 20 Domus aurea, foederis arca, janua coeli, stella matutina, ora pro nobis!
 SALUS INFIRMORUM
 21 Salus infirmoram, ora pro nobis!
 22 Refugium peccatorum, ora pro nobis!
 23 Consolatrix afflictorum, auxilium christianorum, ora pro nobis!
 REGINA ANGELORUM
 24 Regina angelorum, regina patriarcharum, regina prophetarum, ora pro nobis!
 25 Regina apostolorum, ora pro nobis!
 26 Regina martyrum, regina confessorum, regina virginum, regina sanctorum omnium, ora pro nobis!
 AGNUS DEI
 27 Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, parce nobis, Domine!
 28 Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, exaudi nos, Domine!
 29 Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis!
 КОММЕНТАРИЙ
 Литания Лоретанская (по имени итальянского города Лорето) - одна из самых знаменитых католических молитв, обращенных к Богородице. Начальная и заключительная части - Купе и Agnus Dei - дают перекличку с мессой.
 Текст 44 -GLORIA PATRI
 Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto, sicut erat in principio et nunc et semper, et in saecula saeculorum. Amen.
 II
 ТЕКСТЫ МОТЕТОВ
 Текст 45
 A CHRISTO HONORATUS (Гильом де Машо)
 Tenor
 1A Christo honoratus...
 Triplum
 1 Martyrum gemma latria,
 2 Tyranni trucis impia,
 3 Quintine, sapientia,
 4 Verba spernens mavortia,
 5 Jubentis terribilia,
 6 Machinari supplitia,
 7 Romanorum prosapia,
 8 Cenatorum celestia,
 9 Rictiovari solia,
 10 Affectans et pitania,
 11 Admovens supercilia,
 12 Ambianensis propria,
 13 Gentis alacrimonia.
 14 Humilitate socia,
 15 Victis volens martyria
 16 Oleique ledentia,
 17 Martyrii redolentia,
 18 Quibus fit appoplecia,
 19 Prece cujus anadia
 20 Datur cecis et gracia
 21 Cunctorum purgans vicia.
 22 Infirmorum peraicia
 23 Sospitati vestigia
 24 Claudorum filocalia
 25 Prebentur morbis gravia,
 54
 26 Cujus fulget provincia
 27 Virmandorum presentia,
 28 Quo livor, avaricia
 29 Cadunt, gula, luxuria,
 30 Ira, fastus, accidia
 31 Malaque cuncta noxia,
 32 Quo viget pacientia,
 33 Fides, spes et prudentia,
 34 Quo simus ad palatia
 35 Celorum refulgentia,
 36 Ubi pax est et gloria.
 Motetus
 1 Diligenter inquiramus
 2 Quintini preconia;
 3 Congaudenter impendamus
 4 Numini suffragia.
 5 Fuit vite mirabilis,
 6 Despuit obnoxia;
 7 Fuit Deo laudabilis,
 8 Meruit suppedia.
 9 Illimis bucca fons erat
 10 Bargueries nobilis
 11 Animis Deo venerat
 12 Mollicies fragilis.
 13 Colentes hunc karissime
 14 Exultabunt suaviter;
 15 Canentes nobilissime
 16 Dabunt laudes dulciter.
 КОММЕНТАРИЙ
 В мотетах Машо отмечаются присущие ср.-век. лат. орфографии общие особенности:
 • диграфы ое и ае заменяются на е (caecis->cecis; oboedire->obedire);
 • с заменяется на k (carissime->karissime), а h нередко на ch (nihil-nichil);
 • ti перед гласным заменяется на ci (mollities->mollicies, vitia->vicia) и т. д. С этой точки зрения очень интересна Missa lusorum из Carmina burana (текст 62). В отношении текстов этого мотета даже Ф. Людвиг признается: "Viele Verse bleiben dunkel" (Musikalische Werke. Bd 3, S. 70). Все тексты Машо даны по изд. Л. Шраде.
 9 (Triplum) rictiovari = rationari?
 12 (Triplum) Ambianensis - Амьен (Amiens), город на севере Франции.
 27 (Triplum) Virmandorum от Virmandum (Vermandum) - Верман, село на севере Франции; по версии Людвига, Virmandorum = St. Quentin (Augusta Veremanduorum).
 55
 Текст 46 - AD ТЕ SUSPIRAMUS (Гильом де Машо)
 Tenor
 1 Ad te suspiramus...
 Triplum
 1 Felix virgo, mater Christi,
 2 Que gaudium mundo tristi
 3 Ortu tui contulisti,
 4 Dulcissima;
 5 Sic hereses peremisti,
 6 Dum angelo credidisti
 7 Filiumque genuisti,
 8 Castissima.
 9 Roga natum, piissima,
 10 Ut pellat mala plurima
 11 Tormentaque gravissima,
 12 Que patimur;
 13 Nam a gente ditissima,
 14 Lux lucis splendidissima,
 15 De sublimi ad infima
 16 Deducimur;
 17 Cunctis bonis exuimur,
 18 Ab impiis persequimur,
 19 Per quos jugo subicimur
 20 Servitutis,
 21 Nam sicut ceci gradimur
 22 Nec directorem sequimur,
 23 Sed a viis retrahimur
 24 Nobis tutis.
 25 Gracie fons et virtutis,
 26 Sola nostre spes salutis,
 27 Miserere destitutis
 28 Auxilio,
 29 Ut a culpis absolutis
 30 Et ad rectum iter ductis
 31 Inimicisque destructis,
 32 Pax sit nobis cum gaudio.
 56
 Motetus
 1 Inviolata genitrix,
 2 Superbie grata victrix
 3 Expers paris,
 4 Celestis aule janitrix,
 5 Miserorum exauditrix,
 6 Stella maris,
 7 Que ut mater consolaris
 8 Et pro lapsis deprecaris
 9 Humiliter,
 10 Gracie fons singularis,
 11 Que angelis dominaris,
 12 Celeriter.
 13 Раrа nobis tutum iter
 14 Juvaque nos viriliter;
 15 Nam perimus,
 16 Invadimur hostiliter,
 17 Sed tuimur debiliter
 18 Neque scimus,
 19 Quo tendere nos possimus,
 20 Nec per quem salvi erimus
 21 Nisi per te.
 22 Eya! ergo poscimus,
 23 Ut sub alis tuis simus
 24 Et versus nos te converte.
 Текст 47 - APPREHENDE ARMA ET SCUTUM (Гильом де Машо)
 Tenor
 1 Apprehende arma et scutum...
 Triplum
 1 Tu qui gregem tuum ducis,
 2 Opera fac veri ducis,
 3 Nam ducere et non duci,
 4 Нос competit vero duci.
 5 Dux prudentium consilio
 6 Ducat nec sit in octio
 7 Debetque dux anteire,
 8 Ductus autem obedire,
 57
 9 Sed si ductor nescit iter,
 10 Ambo pereunt leviter.
 11 Nam ambulat absque luce

<< Пред.           стр. 7 (из 27)           След. >>

Список литературы по разделу