Вясельны абрад: асноСЮныя этапы i iх значiнне

ВЯСЕЛЬНЫ АБРАД:

АСНОРОНЫЯ ЭТАПЫ РЖ РЖХ ЗНАЧЭННЕ

Абрад вяселля адзiн з драСЮнейшых абрадаСЮ усходнiх славян . Ен адносiцца да святочнага каляндара.

Калi пахаронны абрад адмяняСЮ сiстэму каляндарных святкаванняСЮ , радзiльна-крэсцiльны абрад уваходзiСЮ СЮ сiстэму каляндарных адносiн , а вось вясельны павiнен быСЮ падстрайвацца пад рытмы каляндарных сведчаннiй , цэлкам залежыСЮ ад благапрыемных перыядаСЮ .

У народным календары есць перыяды часу, калi вяселле строга забаранялася , i , наадварот , два перыяда калi вяселле было благапрыемна , а трэцi дапускаСЮ правядзенне святкавання, але да яго было стрыманыя адносiны з боку народа.

Вясельны абрад па сваей структуры быСЮ болей складаны,чым радзiльны цi пахаронны. Ен убiраСЮ СЮ сябе двух цi трохтыдневы прадвясельны перыяд , затым шло вяселле . Потым iшлi паслявясельныя рытуалы, якiя расцягвалiся на СЮвесь год.

На тэрыторыi Беларусi злiлiся шматвякавыя традыцыi: народная (язычная ) , i хрысцiанская (праваслаСЮная) .На працягу доСЮгiх часоСЮ гэтыя рэлiгiозна культурныя традыцыi СЮзаiмапранiкалi i СЮзаiмадапаСЮнялi адна адну. Болей пазнейшая па праiсходжанню i распаСЮсюджанню хрысцiянская культура ,СЮбiрала СЮ сябе некаторыя гiстарычныя традыцыi нашых продкаСЮ i зрабiла iх сваiм духоСЮвным нашчадкам .

Важнейшай часткай хрысцьяна-язычнага каляндару зтАЩявiлiся пасты,СЮ час якiх вяселле не адбывалася .Пасты выключаюць ужыванне ежы жывельнага паходжання, вясельных мерапрыемств , выконвання супружаскiх абавязкаСЮ. Царква у час пастоСЮ не вянчае маладых. У традыцыйным народна- праваслаСЮным каляндару чатыры асноСЮных паста.

1. КАЛЯДНЫ.

2. ВЯЛРЖКРЖ.

3. ПЯТРОРОСКРЖ.

4. УСПЕНСКРЖ.

Таксама вянчанне СЮ храмах не адбываецца СЮ аСЮторак , чацвер i СЮ канун вялiкiх свят . Непрыемна вяселле таксама i на Каляды. Трэба СЮлiчваць фазу луны, не граць вяселле СЮ высакосны год i СЮ мае месяцы. Вяселле трэба аднесцi на 1год, калi адбылася смерць родных.

Першы благапрыемны перыяд дзеля вяселля ад канца жнiСЮня да Каляднага паста, за выключэннем памiнальнай нядзелi ( трэцяя нядзеля пасля пакрову ).

Другi перыяд, гэта зiмнi Мясаед тАУ21 снежня i закнчваецца СЮ канун Маслянiчнай нядзелi.Есць яшчэ i трэцi перыяд калi дапускалась вяселле . Пачынаецца ен ад семухi , завяршаецца перад ПятроСЮскiм пастом.

Традыцыйнае народнае вяселле складалась з трох этапаСЮ:

1. ПРАДВЯСЕЛЬНЫ.

2. ВЯСЕЛЛЕ.

3. ПАСЛЯВЯСЕЛЬНЫ.

ПРАДВЯСЕЛЬНЫ ПЕРЫЯД

(1 этап)

Першай адпраСЮной кропкай СЮ прадвясельным этапе яСЮляецца сватаСЮство.

Гэта прадуманы крок перш за СЮсе з боку родных жанiха , ен захаваСЮ у сябе момант нечаканасцi: адказу з боку родных нявесты цi яе самой . Таму да сватаСЮства падыходзiлi вельмi атветственна. Благапрыемны дзень дзеля гэтага лiчыСЮся чацвер.

Ключавой фiгурай СЮ абрадах прадвясельнага перыяду , а так сама СЮ рытуале вяселля зтАЩяСЮляецца СВАТ .

Гэта чалавек старэйшы за сорак гадоСЮ ,якi мае сямтАЩю i дзяцей .Ен павiнен мець аСЮтарытэт ,правiць ходам падзей, падзержвае неабходны рытм святочнага дзейства.

З моманту, калi сват пераступiСЮ ганак хаты будучай нявесты ,пачынаецца прадвясельны перыяд . Задача свата найсцi СЮзаiмапаняманне ,СЮзаiмапарасплажэнне памiж дзьвумя радамi.Сват адпраСЮляСЮся на заручаны з буханкай хлеба i бутылкай гарэлкi.СватаСЮство лiчылася паспяховым,калi СЮ канцы застолля мацi будучай нявесты прыступала да рытуала (у бутылку з гарэлкай , якую прынес сват , яна насыпала зерня жыта ,заварачвала у ручнiк i аддавала госцю).

Вопратка дзеля маладых павiнна быць белага колеру.

Гэты колер сiмвалiзуе пераход маладых ад юнацтва да дарослага жыцця.

У апошнi час жанiх апранаецца СЮ адзенне цемнага колеру ,а нявеста, як i падабаецца, СЮ белае адзенне. Трэба СЮдасканалiць ,што белае адзенне с фатой мае права апрануць толькi нявеста-дзяСЮчына . У другiх выпадках нявеста павiнна падабраць вопратку iншага колеру (бежавае ,розавае, блакiтнае). Калi нявеста цяжарна яна павiнна апрануцца СЮ чырвонае адзенне. Па гэтай жа прычыне маладая павiнна была апрануць нарад чырвонага колеру на другi дзень вяселля,тамушта пасля першай брачнай начы яна магла стаць носбiтам дзiцяцi ,а чырвоны колер зтАЩСЮляецца абярэгам (па народным уважанням ). Да выбару адзення нявесты трэба падходзiць вельмi СЮважлiва . Нарад павiнен быСЮ закрываць грудзi ,плечы,ногi.Фату i плацце трэба пакупаць у сераду, туфлi СЮ пятнiцу. Нельга даваць мераць фату цi плацце iншым людзям.

Важным атрэбутам вопраткi маладых з даСЮнiх часоСЮ зтАЩяСЮляюцца абярэгi.Так маладым на вопратку прышпiльвалi булаСЮку,клалi лiсцце рабiны СЮ абутак,а плады СЮ кiшеню. Пры нявесце павiнна быць свянцоная на вялiкдзень соль.Кладуць так сама СЮ кiшеню вобразы.Калi маладыя вянчаюцца ,на iх павiнны быць крыжы.

Па ранейшай традыцыi маладыя перад вянчаннем абручалiся кольцамi. Жанiх залатым ,нявеста-сярэбранным, гэта азначала саюз Луны i Сонца. Зараз маладыя выбiрiюць залатыя кольца. Кольца павiнны быць з аднаго месца i нi мець нi якiх малюнкаСЮ .Кальцо нельга надзяваць на пярчатку . Нельга выкарыстоСЮваць найдзеныя кольца,вянчацца вдовьiм кальцом ,пераплаСЮляць бацькоСЮскiя кольца.

Маладыя могуць вянчацца кольцамi пераданымi па наследству.

Падзенне кальца СЮ момант заключэнне шлюбу, весцiць аб бядзе са здароСЮем , сведчыць аб разводзе,цi смерцi аднаго з супругаСЮ.

Прынята ,што кольца пакупае малады , жадаема СЮ адным месцы i СЮ адзiн дзень.Венчальныя кольцы нельга даваць прымярыць сяброСЮкам ,сестрам .РЖнакш будуць у сямтАЩi спрэчкi.

У даСЮнi час жонка заСЮседы брала прозвiшча мужа.Зараз у Беларусi, СЮступаючыя СЮ шлюб маюць права захаваць кожны свае прозвiшча,цi мець састаСЮное :свае прозвiшча+прозвiшча мужа.

ШЛЮБНЫЯ ПАСАДЫ:

1. Шафер-шаферка.

На гэтыя пасады выбiраюць блiзкiх сяброСЮ.Яны павiнны быць не СЮ шлюбе,не мець дзяцей.Шаферам можна быць толькi адзiн раз.

2.Сват тАУсваха.

СватоСЮ ацэньвалi па колькасцi праведзеных вяселляСЮ. Яны павiнны былi мець сямтАЩю, дзяцей, добра жыць у шлюбе.Сватамi не бралi тых ,хто быСЮ разведзен,удоСЮ,без дзяцей,хто не меСЮ сямтАЩi к сарака гадам.Сватам павязвалiся ручнiкi праз плячо.

3.Кросныя бацькi.

Самыя пачотныя госцi на вяселлi- гэта кросныя бацькi жанiха i нявесты,а так сама бабулi i дзядулi. Яны зтАЩяСЮляюцца абаронцамi вяселля.Кросныя павiнны прысутнiчаць у храме пры вянчанне,выпекаць i дзялiць каравай.

4.Пасаджаныя бацькi.

Калi хто- небудзь з бацькоСЮ нявесты цi жанiха памер,на iх месца выбiраюць пару якая маее сваiх дзяцей. Пасаджаныя бацькi выбiраюцца з кола сяброСЮ сямтАЩi. Вопратка пасаджанай мацi павiнна адпавядаць традыцыi (сплашная сукенка).

ВЯСЕЛЛЕ

(2 этап)

Жанiха праваджаюць з хаты пад арку зробленаю з вясельнага ручнiка,не закрануСЮ яго, за iм iдзе мацi з вобразам. РЖкона застаецца СЮ хаце ,з сабой бяруць грамнiчную свечку.

Провады нявесты.

Нявеста павiнна апранацца СЮ другой хаце ,лепей дзе жыве багатая сямтАЩя.Там адбываецца i выкуп . Потым маладыя iдуць у дом нявесты .Праходзяць абрады, заключным зтАЩяСЮляецца праход пад ручнiком i благаслаСЮленне.Пасля маладыя садзяцца СЮ транспартны сродак.Бацька трымае СЮ руках вобраз,а мацi асыпае зернем жыта картэдж,абыходзяць яго тры разы.ПадзтАЩязжаць да хаты маладой,храму, загсу, месцу вяселля трэба па руху сонца.

ЗАГС

Абрад у загсе часцей за СЮсе нагадвае вянчанне СЮ храме, нявеста знаходзiцца з лева ад жанiха .Шафер каля жанiха,шаферка каля нявесты.Нявесту жанiх пераносiць праз ганак на руках iдучы па ручнiку.

ВЯНЧАННЕ

Вянчанне СЮключае СЮ сябе дзьве часткi:абручэнне i вянчанне. Раней гэтыя абрады былi аддзеляны адзiн ад аднаго.Пры вянчанне патрабуецца каб маладыя былi хрэсцiяне адной веры, жанiх не маложе 18, нявеста 16 год.Не вянчаюць тых, хто 3 разы знаходзiСЮся СЮ шлюбе.

Маладыя стаяць як у загсе.Маладым даюць свечы ( тым хто СЮступае у шлюб першы раз),уручаюцца кольца . На галовы маладых надзяваюць вянцы . Потым даюць выпiць вiна з адной чашы .Затым з маладых знiмаюць вянцы i вядуць iх к абразам дзе яны iх цалуюць: жанiх вобраз Спасiцеля, нявеста вобраз Божай Мацi.Маладыя робяць падарунак храму (льняной ручнiк з завернутым хлебам).Трэба хранiць венчальныя свечы СЮсе жыцце.РЖх можна запальваць пры цяжкiх родах,цi хваробе дзяцей.

Пасля вянчання (роспiсу) маладыя наведваюць рытуальнае сховiшча , мемарыяльныя комплексы. У народзе есць павертАЩе ,,Перш чым сябе-продкамтАЭКалi СЮ аднаго з маладых няма бацькоСЮ ,тады пагост трэба навесцiць да вянчання ,каб даручыцца благаслаСЮленнем абодвух бацькоСЮ.

Пасля заканчэння СЮсiх мерапрыемств, звязанных з вянчаннем (рэгiстрацыяй),наведавання рытуальных сховiшч, маладыя павiнны вяртацца СЮ хату, дзе пачаСЮся абрад вяселля (родны дом).Маладых трэба пасадзiць у чырвоны вугал на 10-15 хвiлiн.

Перад парогам дома бацькi нявесты сустракаюць маладых хлебам-солью. Затым бацькi iспытваюць iх на веданне традыцый .Потым жанiх па ручнiку, якi засцеляны на ганку, СЮносiць маладую на руках у хату.

ВЯСЕЛЬНЫ СТОЛ.

Трэба рабiць так каб стол ,за якiм будуць сядзець маладыя, быСЮ сарэнтаваны на СЮсход. Каб яны не сядзелi на стыке стала. Вельмi будзе добра калi маладыя будуць сядзець на адной скамейцы.Найлепш усяго сталы паставiць лiтарай Г.

Родныя жанiха з адной старонкi ,нявесты з другой.

Побач с маладымi трэба каб сядзелi шаферы, потым кросныя бацькi ,затым па СЮзросту ад маладзейшых да самых старэйшых.Бацькi не сядзяць за вясельным сталом ,у iх другая справа , яны робяць усе каб свята СЮдалося i нiчога не памяшала маладым.

Да стала маладыя павiнны заходзiць па сонцу (гадзiнная стрэлка),а выходзiць у другiм напрамку. Маладыя павiнны увесь час трымацца за рукi ,каб памiж iх нiхто не прайшоСЮ.

ДАРЭННЕ,КАРАВАЙ.

Адметнай рысай дзеля беларусаСЮ зтАЩяСЮляецца каравай. Як правiла кожны хто дарыць маладым падарункi ,кросныя бацькi маладых частуюць гасцей караваем(калi нямя кросных iх ролю выконваюць сваты).

Каравай гатуюць па дрэСЮнiм традыцыям.Ен можа мець розную форму i некалькi ярусаСЮ,усе залежыць ад месца СЮ якiм праходзе вяселле(маецца на СЮвазе геаграфiчнае знаходжанне). Першы ярус каравая даюць маладым-знак вечнасцi.Другi ярус, сiмвалiзуе семтАЩi маладых i дзелiцца памiж блiзкiмi. Трэцi ярус ,сiмвалiзуе род i дзелiцца памiж роднымi. Астаткi аддаюць музыкам.

Перад тым як дзелiцца каравай, нявеста дарыць падарункi родным жанiха.Кавалачак каравая можна засушыць i хранiць як абярэг.Нельга вiншаваць маладых голымi рукамi , трэба гэта рабiць праз новую хустку.Так сама нельга дарыць маладым востры рэжучы скарб.

Адразу пасля дарэння мацi жанiха знiмае з нявесты фату i апранае яе СЮ касынку i фартук.Пасля фату прымярае шаферка, а потым маладыя дзяСЮчыны, якiя прымалi СЮдзел у свяце.Затым фату вешаюць у чырвоны вугал пад вобраз. Фата захоСЮваеццаСЮ сямтАЩi на СЮсе жыцце.Пасля мацi жанiха бярэ рушнiк, на якiм стаялi маладыя у царкве (загсе),кладзе туды свечы, кветкi жанiха i нявесты, выцiрае салфеткай посуд маладых,ложа салфетку у рушнiк, завязвае яго чырвоным поясам.Гэта СЮсе павiнна хранiцца СЮ сямтАЩi. Маладыя павiнны пасля пакiнуць свята .

Затым старэйшыя пачынаюць гуляць свае вяселле. З лiку гасцей выбiралi пажылую пару,пераапраналi iх у жанiха i нявесту i да позняй начы спявалi ,танцавалi,гулялi як маглi.

Першаю брачную ноч маладым ложак павiнна гатовiць родная цi кросная мацi жанiха. Нiхто не заходзiСЮ акрамя iх у гэтыя пакоi. Як абярэг мацi абтАЩяСЮляла , што маладыя будуць спаць у адным пакою, аднак вядзе потым маладых у другi аб каторым нiхто ня ведае. На гэтым абрад вяселля заканчваецца.

ПАСЛЯВЯСЕЛЬНЫ

(3 этап)

Адразу наступае трэцi этап : паслявясельны. Ен прытрымлiваецца СЮнiверсальным прынцыпам народнай культуры 0-3-9-40-1год.

Першыя тры днi гулялi у маладой, а затым у маладога.На дзявяты дзень былi пярэзвы тАЬпiрагiтАЭ-застолле дзеля бацькоСЮ маладых. Усе вяселле яны аказвалi гасцям паслугi,глядзелi за СЮсiм. НастаСЮ iх чарод адпачыць.

С 9 па 40 дзень мядовы месяц у маладых. С 7 па 40 дзень пасля вяселля жонка павiнна кармiць мужа тымi лыжкамi, якiя яны карысталi пад час вяселля.

Па праходзе года СЮ новай сямтАЩi павiнен быСЮ наразiцца дззiцяцi.На гэтым завяршаецца першы год жыцця маладых,заканчваецца паслявясельны этап . Круг замыкаецца.

Вместе с этим смотрят:

"Нивхи"

32-я Стрелковая дивизия (результаты поисковой работы группы "Память" МИВлГУ)

4 capitals of Great Britain

About Canada

Description of Canada