АСЮтакефальны Сабор Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы

АСЮтакефальны Сабор Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы

Пасьля вывазу мiтрапалiта Панцялеймана СЮ Ляды, царкоСЮнымi справамi пачаСЮ кiраваць ягоны заступнiк арх. Фiлафей. Беларускi актыСЮ спадзяваСЮся цяпер хуткага правядзеньня аСЮтакефалii i беларусiзацыi царквы. Але, калi не рабiлiся нiякiя захады СЮ азначаных справах, то, па некаторым часе, за сутэстыяй беларускага актыву, была склiкана СЮ мiтрапалiтальным доме нарада. Апрача СЮспамiнаных раней беларускiх актывiстых, арх. Фiлафей запрасiСЮ на нараду асоб з прорасейскай арыентацыей, супрацiСЮных беларусiзацыi i аСЮтакефалii царквы на Беларусi, як: прат. Вiталi Багаткевiч, iнж. АСЮген Малевiч i iнш. На гэтай нарадзе бальшыня высоСЮвала патрэбу праводжаньня беларусiзацыi i аСЮтакефалii Беларускай Царквы. Супроцьставячыся гэтаму выступалi запрошаныя арх. Фiлафеям русафiлы. Сам арх. Фiлафей заняСЮ становiшча захаваньня iснуючага стану СЮ царкве, бо, як ён гаварыСЮ, маюцца розныя i процiлежныя погляды, таму належыць лепш запазнацца з цэласьцяй спраСЮ i не сьпяшацца са зьменамi СЮ царкоСЮным жыцьцi.

Справы беларусiзацыi i правядзеньня аСЮтакефалii Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы СЮздымалiся на паседжаньнях Цэнтральнай Рады Беларускай Народнай Самапомачы, да якой належыСЮ i арх. Фiлафей. Аднак, арх. Фiлафей заСЮсёды даваСЮ вымiнаючыя адказы, адкладваючы на пазьней пытаньнi царквы, а часамi тАУ проста апушчаСЮ паседжаньнi рады, калi царкоСЮныя пытаньнi СЮспомненага вышэй характару СЮзьнiкалi на нарадах БНС.

ПераканаСЮшыся СЮ лявiраваньнi арх. Фiлафея па аснаСЮных справах Беларускай Царквы. беларускiя актывiстыя пачалi дзеiць больш настойлiва. У хуткiм часе iмi былi пададзеныя арх. Фiлафею два мэмарандумы. У першым з iх прапанавалася назначэньне сьвятароСЮ беларусаСЮ сябрамi Менскай ДухоСЮнай Кансысторыi i замена русафiльскай часткi менскага духавенства на ведамых беларускiх сьвятароСЮ, прозьвiшчы якiх былi пададзеныя СЮ мэмарандуме.

У другiм мэмарандуме высоСЮвалiся наступныя пастуляты: 1) аформiць мiтрапалiтальную раду; 2) неадкладна камандыраваць япiскапаСЮ на епархii: СеСЮбу СЮ Смаленск, а Навiцкага СЮ МагiлеСЮ; 3) высьвяцiць архiрэя для Полацкай епархii; 4) арганiзаваць духоСЮныя кансысторыi пры архiрэях тАУ па 3 сьвятары беларусы; 5) правесьцi рэгiстрацыю СЮсiх благачынных па мiтраполii да 10 лiпеня, з мэтай перамяшчэньня iх, звальняючы расейцаСЮ i прызначаючы беларусаСЮ; 6) арганiзаваць пры архiрэях рады з асобаСЮ духоСЮных i сьвецкiх, нацыянальна сьведамых беларусаСЮ; 7) у кожнай епархii арганiзаваць пастырскiя курсы для падрыхтоСЮкi кандыдатаСЮ беларусаСЮ у сьвятары; 8) камандыраваць духавенства з заходнiх абшараСЮ Беларусi на СЮсходнiя i арганiзаваць благачыньнi на СЮсходзе; 9) вызначыць камiсыю для перагляду i магчымай перапрацоСЮкi статуту, запрапанаванага Гэнэральнаму Камiсару Беларусi; 10) вызначыць камiсыю для перагляду гаспадарчай справы мiтраполii; 11) вызначыць рэдакцыю для духоСЮнага воргану i выдаваць яго месячна.

Арх. Фiлафей уважаСЮ сваё становiшча пэСЮным у нямецкiх уладаСЮ. Ён пашоСЮ па лiнii задаваленьня дробных спраСЮ, абмiнаючы асноСЮныя пытаньнi парушаныя СЮ мэмарандумах, як: беларусiзацыя i афармленьне аСЮтакефалii Беларускай Царквы. Ён прызначыСЮ сьв. М. Лапiцкага сябрам менскай кансысторыi i настаяцелям чыгуначнай царквы СЮ Менску; сьв. Н. П, з вышэйшай багаслоСЮскай асьветай, ён звольнiСЮ з настаяцельства чыгуначнай царквой, абяцаючы назначыць яго настаяцелям прыходу на правiнцыi, калi будзе вольны прыход, а тым часам пакiнуСЮ зусiм бяз прыходу i бяз прызначэньня. Гэта былi шыканы сьв. П. за тое, што ён найболып настойлiва са сьвятароСЮ дамагаСЮся зьменаСЮ у царкоСЮным жыцьцi. На рэшту дамаганьняСЮ арх. Фiлафей адказаСЮ, што ён iх выканаць ня можа, бо яны належуць да кампэтэнцыi мiтрапалiта, а ён не зьяСЮляецца мiтрапалiтам. Аднак, такая аргумэнтацыя не пераконывала актыву, бо згодна дэкрэту мiтр. Панцялеймана арх. Фiлафей выконываСЮ абовязкi мiтрапалiта СЮ iх поСЮным абсягу, як заступнiк. Ад гэтай пары было ясным, што папярэдняя барацьба памiж арх. Фiлафеям i мiтр. Панцялейманам, збо-ку першага, мела асабiсты амбiцыйны характар тАУ асягнуць кiраСЮнiчае становiшча СЮ царкве, а ня была вынiкам нацыянальнай iдэолёгii. Арх. Фiлафей абапiраСЮся на русафiльскiм духавенстве, як i мiтр. Панцялейман. Па выезьдзе сьв. М. Лапiцкага з Менску, на яго мейсца зараз-жа быСЮ прызначаны арх. Фiлафеям русафiл сьв. Вiталi Багаткевiч. Сьв. В. Багаткевiч прыехаСЮ у Менск i распачаСЮ працу СЮ кансысторыi ды службу СЮ чыгуначнай царкве. Аднак, ён хутка зарыентаваСЮся аб настаСЮленьнi i СЮплывах на справы беларускага нацыянальнага актыву СЮ Менску i не захацеСЮ тут заставацца. Па ягоным хуткiм выезьдзе арх. Фiлафей прызначыСЮ на тыя самыя становiшчы сьв. М. СеСЮбо, неактыСЮнага на грамадзкiм грунце. Аднак, i гэты духаСЮнiк не захацеСЮ застацца на даСЮжэй у Менску.

Па непраСЮдзiвых даносах з расейскiх крынiцаСЮ сьв. Н. Пыск быСЮ арыштаваны немцамi i пасаджаны СЮ Вялейскую турму, а па некаторым часе дэпартаваны праз СД у Асiпавiчы, на РОсходняй Беларусi, дзе прабываСЮ пад сталым наглядам СД, без права выезду.

3 гутарак нацыянальнага актыву з яп. Апанасам вынiкала, што япiскап Апанас абмiнаСЮ пытаньне шырокай беларусiзацыi царквы, цьвердзячы, што ён прапаведуе пабеларуску, ды iншыя духаСЮнiкi СЮжываюць беларускую мову, а большага нiчога зараз зрабiць нельга; адносна афармленьня аСЮтакефалii яп. Апанас уважаСЮ, што фактычна Беларуская Царква зараз iснуе, як самастойная i гэтага хапае, а афармленьне аСЮтакефалii належыць праводзiць па СЮнармаваньнi палiтычнага палажэньня па сканчэньнi вайны. Найважнейшым зьяСЮляецца СЮтрымлiваньне царквы СЮ поСЮнай згодзе з канонамi; а з бягучых спраСЮ яп. Апанас уважаСЮ за найважнейшую неабходнасьць тАУ паварот мiтр. Панцялеймана СЮ Менск для кiраСЮнiцтва царквой. Праводжаньне расейскага напрамку СЮ Беларускай Царкве праз мiтр. Панцялеймана тАУ iснуе толькi СЮва уяСЮленьнi нецаркоСЮных нацыяналiстых, якiя наагул не павiнны СЮмешвацца СЮ царкоСЮныя справы, цьвердзiСЮ яп. Апанас.

22 чэрвеня 1942 г. была устаноСЮленая Гэнэральным Камiсарам Беларусi iнстытуцыя беларускiх мужоСЮ даверу пры аддзелах Гэнэральнага Камiсарыяту: культуры i палiтыкi, асьветы i прапаганды, з галоСЮным мужам даверу пры Гэнэральным Камiсары, якiм быСЮ прызначаны д-р РЖван Ермачэнка.

Праграма дзейнасьцi Беларускай Народнай Самапомачы была пашыраная i яна атрымала магчымасьць праводзiць працу палiтычнага характэру. Акруговыя кiраСЮнiкi БНС былi СЮстаноСЮленыя дараднiкамi пры акруговых камiсарах. БНС атрымала магчымасьць агранiзаваць Беларускую Самаахову тАУ збройныя сiлы для барацьбы з бальшавiцкiмi бандамi на Беларусi.

Беларускi муж даверу пры аддзеле культуры i палiтыкi меСЮ у сваiм абсягу i царкоСЮныя справы. Дзеля поСЮнай iгнарацыi СЮладыкамi справы афармляньня аСЮтакефалii Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы i немагчымасьць СЮплынуць на iх па нутраной беларускай лiнii, тАУ муж даверу пры аддзеле культуры i палiтыкi Гэнэральнага Камiсарыяту, iнж. I. Касяк. зрабiСЮ па гэтаму пытаньню даклад кiраСЮнiку палiтычнага адзелу Юрдзе. На прозьбу Юрды гэты-ж муж даверу падрыхтаваСЮ i даручыСЮ яму плян правядзеньня аСЮтакефалii згодна з канонамi праваслаСЮных цэркваСЮ, шляхам усебеларускага праваслаСЮнага сабору, пры СЮдзеле япiскапату i выбраных прадстаСЮнiкоСЮ ад духавенства i вернiкаСЮ ад iснуючай царквы на СЮсiм абшары Беларусi; сабор меСЮ прыняць адпаведную пастанову, статут царквы i звароты да Мацеры Царквы Беларускай у Канстантынопалi i да СЮсiх праваслаСЮных самастойных цэркваСЮ, з просьбай аб прызнаньнi i прыняцьцi Беларускай Царквы СЮ малiтаСЮнае сужыцьцё. Па атрыманьнi прыхiльных адказаСЮ мела адбыцца СЮрачыстае абвешчаньне аСЮтакефалii Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы. Сабор мелi папярэдзiць працы прэдсаборнай камiсыi, якая павiнна падрыхтаваць асноСЮныя матар'ялы для сабору.

Юрда высунуСЮ думку правядзеньня аСЮтакефалii абмiнаючы склiканьне Усебеларускага Сабору, шляхам пастановы япiскапаСЮ, на падабенства выкананай аСЮтакефалii ПраваслаСЮнай Царквы СЮ былой Польшчы. Муж даверу быСЮ супроць непаважнага шляху па польскаму прыкладу i радзiСЮ кананiчны шлях праз склiканьне сабору.

У Гэнэральным Камiсарыяце было пераконаньне, што Беларуская Царква СЮжо поСЮнасьцю аформлена, як аСЮтакефальная. ДаведаСЮшыся аб адваротным Юрда стаСЮ дамагацца ад арх. Фiлафея афармленьня аСЮтакефалii. Па гэтаму пытаньню адбывалiся нарады япiскапаСЮ. Пры гэтых нарадах япiскапы Апанас i Сьцяпан, як найважнейшую справу стаСЮлялi дамаганьне неадкладнага павароту мiтрапалiта Панцялеймана СЮ Менск для кiраСЮнiцтва царквой i гэта рабiлi прадумовай для склiканьня сабору. Арх. Фiлафей быСЮ супроць павароту мiтрапалiта. Пасьля доСЮтiх дыскусыяСЮ усе тры уладыкi, на пачатку лiпеня 1942 г., прынялi наступную саборную пастанову: 1) Зьвярнуцца з пiсьмовай прозьбай да гэнэральнага камiсара Беларусi, прымаючы пад увагу 34 правiла сьвятых АпосталаСЮ i 9 правiла Анцiяхiйскага Сабору, дазволiць мiтрапалiту СЮсей Беларусi Панцялейману вярнуцца з адпачынку для выконваньня сваiх функцыяСЮ мiтрапалiта Беларускай Царквы, каб можна было склiкаць Сабор ЯпiскапаСЮ i РОсебеларускi Сабор для вырашэньня справы аСЮтакефалii Беларускай Царквы, згодна з канонамi. 2) Зьвярнуцца з пiсьмоваю саборнаю прозьбаю да мiтрапалiта Панцялеймана прыехаць у Менск для выконваньня сваiх абавязкаСЮ, дзеля важнасьцi i неадкладнасьцi царкоСЮных спраСЮ, а пераважна для вырашэньня справы аСЮтакефалii". Гэту пастанову падпiсалi: арх. Фiлафей i япiскапы: Апанас i Сьцяпан. Згодна з гэтай пастановай быСЮ скiраваны лiст да Гэнэральнага Камiсара за подпiсам усiх трох уладыкаСЮ, на што быСЮ атрыманы вусны адказ, што СЮсе справы сабору павiнен падрыхтоСЮваць арх. Фiлафей, як заступнiк мiтрапалiта, разам з япiскапамi.

Незадаволеныя гэтым адказам япiскапы, дня 16 лiпеня, прынялi новую пастанову: тАЬ1) Зьвярнуцца да гэнэральнага камiсара Беларусi з лiстом, у якiм зазначыць, што для правамочнасьцi пастаноСЮ Сабору ЯпiскапаСЮ i ЦаркоСЮнага Сабору тАУ iх павiнен узгалаСЮляць сам мiтрапалiт, згодна з канонамi ПраваслаСЮнай Усяленскай Царквы; 2) адначасна прасiць дазволiць мiтрапалiту Панцялейману часова жыць у Менску СЮ мiтрапалiчым доме падчас саборных спраСЮ; 3) дазволiць мiтрапалiту Панцялейману прыехаць у Менск на 17 лiпеня г. г. на паседжаньне Сабору". Згодна з гэтай пастановай, за подпiсам трох СЮладыкаСЮ быСЮ высланы лiст у гэнэральны камiсарыят, на што быСЮ атрыманы з палiтычнага аддзелу наступны адказ: тАЬМiтрапалiтальная праваслаСЮная курыя СЮ Менску. Я не магу пагадзiцца з Вашай думкай аб кананiчна-праСЮнай кампэтэнцыi сабраньня япiскапаСЮ. Я не лiчу неабходнай асабiстую прысутнасьць мiтрапалiта Панцялеймана СЮ Менску для правядзеньня неабходных пастаноСЮ, кананiчна ня выклiкаючых супрацiваСЮ для абвешчаньня аСЮтакефалii, i СЮважаю сынод, у яго сучасным складзе, дастаткова правамоцным прымаць адпаведныя пастановы.

Выезд мiтрапалiта Панцялеймана з ягонага манастырскага месцапрабываньня я дазволiць не магу. Справы мiтрапалiтальнага сыноду забавязаны весьцi архiяпiскап Нарко.

Паколькi неабходна згода мiтрапалiта Панцялеймана, я прадстаСЮляю Вам зажадаць ад апошняга пiсьмовую згоду на гэта i такую прыняць за поСЮнавартасную замену ягонае адсутнасьцi пры актах рашэньня.

Я выкарыстоСЮваю гэту аказыю, каб iзноСЮ паказаць дзяржаСЮную зацiкаСЮленасьць па магчымасьцi неадкладным правядзеньнем усiх датычучых аСЮтакефалii пастаноСЮ, i СЮ iнтарэсах далейшага пасьпяховага разьвiцьця праваслаСЮнага царкоСЮнага жыцьця на Беларусi, раблю Вас адказнымi за тое, каб далейшае разьвiцьцё царкоСЮных устаноСЮ адбывалася СЮ рамах, дазволеных без засьцярогi з дзяржаСЮнага боку".

У рукi беларускага актыву трапiСЮ лiст, пiсаны настаяцелям правiнцыяльнага прыходу сьв. РЖвашкевiчам да прат. Я. Балая, найблiжэйшага дараднiка арх. Фiлафея. У гэтым лiсьце апiсвалася мясцовая дзейнасьць духавенства, ладзячага свае саборыкi, на якiх яно разважае царкоСЮныя справы, зносiцца з расейскiм духавенствам Гэнэральнай Губэрнi, якое адстоiвае расейскi характар царквы СЮ Польшчы i робiць захады перад адпаведнымi нямецкiмi СЮладамi, высылаючы дэлегацыi да гэнэральнага губарнатара СЮ КракаСЮ. Далей у лiсьце паведамлялася аб частым наведваньнi Вiльнi праз савецкага экзарха Прыбалтыкi Сяргея, якi цiкавiцца справай аСЮтакефалii сучаснай Беларускай Царквы. Ён казаСЮ вiленскаму духавенству, што гатоСЮ на каленях прасiць мiтрапалiта Панцялеймана, каб паСЮстрымаць яго ад аСЮтакефалii. Адначасна экзарх Сяргей выказваСЮ свае сумнiвы адносна таго, каб мiтр. Панцялейман зрабiСЮ такi крок, бо-ж ён столькi год змагаСЮся супроць аСЮтакефалii Польскай Царквы, за утрыманьне ейнага падпарадкаваньня Расейскай Царкве.

Як вiдаць з гэтага лiста, расейская частка духавенства, сугучна з савецкiм экзархам, была супроць аСЮтакефалii Беларускай Царквы. Копiя гэтага лiста была перасланая арх. Фiлафею i гэты лiст стаСЮ ведамы СЮ Гэнэральным Камiсарыяце Беларусi.

Па некаторым часе, на пачатку 1943 г., савецкi экзарх Прыбалтыкi, Сяргей, быСЮ забiты падчас падарожы з Вiльнi у КоСЮню. Самаход, якiм ехаСЮ экзарх са сваiмi супрацоСЮнiкамi, ранiцай быСЮ затрыманы на шасе iншым самаходам, з якога выйшлi людзi СЮ вайсковым адзеньнi, пастралялi СЮсiх асоб у самаходзе экзарха i ад'ехалi, пакiнуСЮшы пабiтых на мейсцы. Пабiтых пахавалi, як ахвяраСЮ савецкiх партызанаСЮ, аднак, хадзiлi СЮпорыстыя чуткi, што забойцамi былi нямецкiя палiтычныя ворганы.

Уладыкi ня любiлi менскага беларускага актыву. Мiтрапалiт Панцялейман гаварыСЮ аб сабе, што ён тАЬперажыСЮ палякоСЮ, перажыСЮ бальшавiкоСЮ, перажыве i КасякоСЮ". Браты Касякi выяСЮлялi зацiкаСЮленасьць Беларускай Царквой у напрамку беларусiзацыi яе. Аднак, мiтрапалiт пад названым прозьвiшчам разумеСЮ увесь беларускi нацыянальны актыСЮ, якi напорыста працаваСЮ у кiрунку беларушчаньня царквы i сьпiхаСЮ яе з расейскiх рэйкаСЮ. Каб спаралiжаваць уплыСЮ беларускага актыву на царкоСЮныя справы, уладыкi дня 30 лiпеня напiсалi пратэстуючы мэмарандум у гэнэральны камiсарыят, у якiм сказана: тАЮАднэй з найважнейшых асноСЮ нашай працы павiнна быць уладжаньне нашай Царквы згодна з канонамi i традыцыямi Усяленскай ПраваслаСЮнай Царквы, а так сама СЮвядзеньня аСЮтакефалii з мэтай ахаваць наш беларускi народ ад усялякiх чужацкiх варожых уплываСЮ. Гэтая справа вельмi важная i адказная. Дзеля таго тут патрабуецца падвоеная акуратнасьць i вернасьць канонам сьвятой Усяленскай ПраваслаСЮнай Царквы. РЖгнараваньне кананiчных падстаСЮ бязумоСЮна прывядзе да таго, што мы страцiм свой уплыСЮ на народ i духавенства, без чаго мы ня будзем здольныя ажыцьцявiць вышэй назначанае важнае заданьне. Адначасна яно кiне цень i на прадстаСЮнiкоСЮ нямецкага народу ..

Прагнучы гэтай працы мы са смуткам пераконваемся, што СЮ гэтым перашкаджае нам нейкая СЮкрытая таёмная сiла, варожая нашай царкоСЮнай справе. Яна СЮ коранi падрывае СЮсе нашыя добрыя пачынаньнi, паралiжуе СЮсю нашу працу, стварае такiя абставiны, калi царкоСЮнай уладзе прыходзiцца амаль увесь свой час i СЮсю сваю энэргiю аддаваць толькi на адны спрэчкi, на СЮспакаеньне сварак сярод веруючых, на высьвятленьне няслушных абвiнавачваньняСЮ, замест таго, каб усе сiлы аддаць творчай працы. Гэтая таёмная сiла карыстаецца людзьмi, якiя, будучы нясьведамымi СЮ царкоСЮных справах i памылкова думаючыя, што гэтым яны служаць свайму народу, сваiм умешваньнем у гэтыя справы i абвiнавачваньнем царкоСЮнай улады, ствараюць нездаровую атмасфэру недаверу нямецкага СЮраду да праваслаСЮнай беларускай iерархii.

У сувязi з гэтым, дзеля забясьпячэньня прадукцыйнай працы беларускай праваслаСЮнай iерархii i духавенства СЮ вышэйазначаным напрамку, просiм Вашу Эксцэленцыю аб наступным:

1) У справах ПраваслаСЮнай Царквы i веры не трактаваць вышэйназваных людзей за кампэтэнтных i адпаведных, а беспасярэдня СЮваходзiць у сузязi з афiцыйнымi прадстаСЮнiкамi праваслаСЮнай беларускай iерархii. Гэта не азначае, што мы жадаем ад нямецкiх уладаСЮ iгнарацыi голасу народу пры рашэньнi царкоСЮных пытаньняСЮ. Мы добра разумеем, што голас шчырых праваслаСЮных веруючых мае сваю цану i сэнс. Мы ня хочым толькi пагадзiцца з тым, каб у царкоСЮныя справы СЮмешвалiся такiя асобы, якiя нiчога ня маюць супольнага з ПраваслаСЮнай Царквой i фальшыва выдаюць сябе за прадстаСЮнiкоСЮ беларускiх праваслаСЮных веруючых. Сваiмi некампэтэнтнымi выступленьнямi яны СЮносяць у наша царкоСЮнае жыцьцё толькi беспарадак, якое мы нанова пачынаем адбудоСЮваць пасьля польскага i бальшавiцкага панаваньня".

У другiм пункце гэтага мэмарандуму СЮладыкi дамагалiся дазволу навучаць дзяцей рэлiгii СЮ публiчных школах. У трэцiм пункце тАУ уладыкi прасiлi забясьпечыць духавенства матар'яльна, прыдзяляючы кожнаму прыходу ня менш 33-х гэктараСЮ зямлi.

На гэты мэмарандум уладыкi не атрымалi адказу, што азначала, што ён ня быСЮ прыняты пад увагу.

У палове лiпеня 1942 г. кiраСЮнiк палiтычнага аддзелу гэнэральнага камiсарыяту СЮ Менску, Юрда, запрасiСЮ да сябе прысутных у сталiцы СЮладыкаСЮ: Фiлафея, Апанаса i Сьцяпана, а таксама прадстаСЮнiкоСЮ ГалоСЮнай Управы Беларускай Народнай Самапомачы: iнж. I. Касяка i д-ра Валькевiча. Юрда зажадаСЮ ад уладыкаСЮ неадкладнага аб'яСЮленьня аСЮтакефалii Беларускай Царквы. Уладыкi адмовiлiся, матывуючы, што пры вырашэньнi гэтай справы павiнен прымаць удзел мiтрапалiт i самi япiскапы, бяз РОсебеларускага ЦаркоСЮнага Сабору, гэтай справы ня могуць вырашаць. Юрда прапанаваСЮ уладыкам прыняць пастанову аб аСЮтакефалii без склiканьня агульнага царкоСЮнага сабору, на аснове пастановы сабору япiскапаСЮ, як гэта было СЮ Польшчы i на Балканах у мiнулым. Аднак, уладыкi настоiвалi на сваiм. Тады Юрда заявiСЮ, што нямецкiя СЮлады ня маюць намеру талераваць далейшы сабатаж афармленьня аСЮтакефалii, а калi ён будзе прадаСЮжацца, то СЮся вiна спадзе на самых уладыкаСЮ за тыя наступствы, якiя будуць для ПраваслаСЮнай Царквы на Беларусi. Пасьля гэтага СЮладыкi асьведчылi, што яны распачнуць працы па склiканьнi Усебеларускага Сабору па пытаньню аСЮтакефалii, на што Юрда пагадзiСЮся, але адмовiСЮ вярнуць у Менск мiтрапалiта. Пры гэтым Юрда паведамiСЮ, што БНС будзе дапамагаць тэхнiчна СЮ падрыхтоСЮцы сабору, як палагоджваць патрэбы транспарту i iнш.

Пасьля гэтага арх. Фiлафей распачаСЮ падрыхтоСЮку працаСЮ па склiканьнi РОсебеларускага ЦаркоСЮнага Сабору. РЖм была вызначаная прэдсаборная камiсiя для прыгатаваньня матар'ялаСЮ, якiя мелi быць даныя пад развагу сабору. У склад прэдсаборнай камiсыi арх. Фiлафей запрасiСЮ беларусаСЮ, iдучых у рэчышчы iдэолёгii япiскапаСЮ, i некалькi русафiлаСЮ, як: сьв. Вiталi Багаткевiч, iнж. А. Малевiч. Беларускi актыСЮ быСЮ пры гэтым абмiнуты. У справе складу прэдсаборнай камiсыi былi зроблены захады д-рам Ермачэнкам, галоСЮным мужам даверу пры гэнэральным камiсары, пасьля чаго склад прэдсаборнай камiсыi быСЮ зьменены i СЮ яе СЮвайшлi з духавенства: прат. Я. Балай, прат. I. Кушнер, сьв. М. Лапiцкi, а з сьвецкiх асоб: д-р I. Ермачэнка, судзьдзя П. Сьвiрыд, iнж. I. Касяк, судзьдзя А. Арэхва i сакратар мiтр. управы В. Баравы. Старшынёй прэдсаборнай камiсыi быСЮ арх. Фiлафей, якi адчынiСЮ працы камiсыi СЮ канцы лiпеня. Дзейны СЮдзэл у працах прэдсаборнай камiсыi прымалi: прат. Я. Балай, сьв. I. Кушнер, I. Касяк, А. Арэхва i П. Сьвiрыд. Сьв. Лапiцкi выехаСЮ з Менску, а iншыя сябры камiсыi былi занятыя СЮ сваiх галiнах працы. Арх. Фiлафей наглядаСЮ агульна за працамi прэдсаборнай камiсыi, не прымаючы СЮдзелу СЮ яе працоСЮных паседжаньнях. Камiсыя працавала на працягу некалькiх тыдняСЮ, зьбiраючыся на паседжаньнi СЮ мiтрапалiтальным доме.

Прэдсаборная камiсыя апрацавала прэлiмiнарны парадак нарадаСЮ для сабору, устанавiла тэмы дакладаСЮ на саборы i запрапанавала рэфэрэнтаСЮ, якiя мелi падрыхтаваць рэфэраты i прачытаць iх. Наступна камiсыя прастудыявала праект статуту для Беларускай аСЮтакефальнай ПраваслаСЮнай Царквы, падрыхтаваны працамi япiскапату раней. Некаторыя артыкулы статуту, датычучыя нацыянальных момантаСЮ, выклiкалi гострыя спрэчкi. Так, адносна СЮжываньня iмёнаСЮ у славянскай транскрыпцыi, якая прынята СЮ расейцаСЮ, думкi былi падзеленыя. Прат. Я. Балай, пры падтрымцы Сьвiрыда, настоiваСЮ на славянскай транскрыпцыi, цьвердзячы, што так прынята СЮ народнай беларускай мове, як напр.: тАЬ,сьвята Чудатворца Нiколая". За беларускую транскрыпцыю стаялi Арэхва i Касяк. 3 абурэньнем аргумэнтаваСЮ Арэхва, што расейцы называюць сьвята так, як падаСЮ а. Балай, а беларускiя сяляне гаворуць толькi пра дзень тАЮМiколы". Тады а. Балай аргумэнтаваСЮ, што СЮ беларускай мове няма апрацаваных усiх iмёнаСЮ i таму на беларускую транскрыпцыю можна пагадзiцца толькi пасьля яе апрацаваньня. Была прынята пастанова, каб беларускiя навуковыя дзейнiкi, а так сама царкоСЮныя дзейнiкi распрацавалi i СЮзгоднiлi iмёны СЮ беларускай мове для СЮжытку СЮ царкоСЮным жыцьцi.

Наступна быСЮ прачытаны рэфэрат, прыгатаваны для сабору прат. Балаём, на тэму: тАЬКананiчныя асновы аСЮтакефалii", пасьля чаго адбылася дыскусыя над рэфэратам. На далейшым паседжаньнi быСЮ прачытаны рэфэрат, прыгатаваны для сабору сьв. Кушнерам, на тэму: тАЬПытаньне аСЮтакефалii на Беларусi", пасьля чаго таксама адбылiся дыскусыi над рэфэратам. На наступным паседжаньнi быСЮ прачытаны i прадыскутаваны праект лiста да Канстантынопальскага патрыярха, у справе прызнаньня аСЮтакефалii Беларускай ПраваслаСЮнай Царкве, прыняцьця яе СЮ малiтаСЮнае сужыцьцё i выдачу ей Томосу. У дыскусыях над гэтым лiстом а. Балай выказваСЮся супроць успамiнаньня Томосу наагул, матывуючы, што карысьней будзе не СЮзалежнiвацца поСЮнасьцю толькi ад Канстантынопальскага патрыярха, а трактаваць яго на роСЮнi з галовамi iншых аСЮтакефальных цэркваСЮ.

У сувязi з надыходам тэрмiну адчыненьня сабору, прэдсаборная камiсыя даручыла апрацаваньне лiстоСЮ да iншых галоСЮ аСЮтакефальных цэркваСЮ духоСЮным сябром камiсыi з тым, што яны прадставяць праекты непасрэдна на саборы.

Дня 24 лiпеня СЮладыкi прынялi пастанову адносна склiканьня РОсебеларускага ЦаркоСЮнага Сабору. Уладыкi вырашылi, хто павiнен склiкаць сабор i старшынстваваць на iм. Згодна з 37 правiлам сьв. АпосталаСЮ, 9 правiлам Анцiохiйскага сабору i арт. 30 статуту Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы, падпiсанаму саборам япiскапаСЮ дня 9 сакавiка 1942 г., такi сабор можа склiкаць мiтрапалiт, як галава царквы. Для высьвятленьня адносiнаСЮ мiтр. Панцялеймана да справы аСЮтакефалii Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы i для атрыманьня яго дырэктываСЮ адносна склiканьня сабору, уладыкi пастанавiлi паслаць да яго арх. Фiлафея. Дня 27 лiпеня арх. Фiлафей i I. Касяк наведалi мiтрапалiта СЮ Лядах, якi згадзiСЮся на правядзеньне аСЮтакефалii Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы на кананiчных асновах, згадзiСЮся на склiканьне РОсебеларускага ЦаркоСЮнага Сабору i сабору япiскапаСЮ. Пасьля гэтага 29 лiпеня адбылося паседжаньне япiскапаСЮ, на якiм былi прынятыя наступныя пастановы: 1) Прыняць пад увагу згоду мiтр. Панцялеймана на правядзеньне справы аСЮтакефалii ПраваслаСЮнай Беларускай Царквы i прызнаць неабходным найскарэйшае склiканьне сабору япiскапаСЮ i РОсебеларускага ЦаркоСЮнага Сабору, на якiм будзе канчатова вырашана справа аСЮтакефалii; 2) дэлегаваць арх. Фiлафея да мiтр. Панцялеймана з мэтай выясьненьня i назначэньня тэрмiну склiканьня сабору япiскапаСЮ i РОсебеларускага ЦаркоСЮнага Сабору; 3) даручыць арх. Фiлафею высьвятлiць у мiтрапалiта, хто будзе склiкаць гэтыя саборы: сам мiтрапалiт, цi ён упаСЮнаважыць на гэта арх. Фiлафея, як свайго заступнiка; 4) даручыць арх. Фiлафею апрацаваньне адумысловага рэгулямiну па выбарах прадстаСЮнiкоСЮ ад дуxавенства i вернiкаСЮ на РОсебеларускi Сабор. Гэты рэгулямiн арх. Фiлафей павiнен апрацаваць з дапамогай асобнай, адумыслова паклiканай iм самiм для гэтай мэты камiсыi, з асоб духоСЮных i сьвецкiх; 5) забавязаць арх. Фiлафея i паклiканую iм камiсыю, пры апрацоСЮцы iм рэгулямiну Усебеларускага Сабору, прытрымлiвацца кананiчных прадпiсаньняСЮ i традыцыяСЮ праваслаСЮнай царквы; 6) арх. Фiлафей павiнен атрымаць ад нямецкiх уладаСЮ прапускi на праезд па чыгунцы СЮсiм сябром сабору СЮ Менск i назад, а так сама памешканьне для iх у Менску i прахарчаваньне; 7) зьвярнуцца да гэнэральнага камiсара Беларусi з пiсьмовай прозьбай аб палепшаньнi становiшча мiтр. Панцялеймана i аб дазволе пераехаць яму на жыхарства СЮ Жыровiцы. Дадаткова да п. 4) уладыкi выставiлi свае вымогi ад кандыдатаСЮ на Усебеларускi Сабор; а iменна: а) век ня менш 30 год; б) ведамая СЮсiм набожнасьць; в) незганьбаванасьць судом; г) беларуская нацыянальнасьць; д) пражываньне СЮ дадзеным прыходзе ня менш, як 3 гады; е) штогодняя сповядзь.

Пасьля гэтага япiскапы Апанас i Сьцяпан выехалi з Менску, а арх. Фiлафей праводзiСЮ далейшую падрыхтоСЮку да сабору. Дня 1-га жнiСЮня ён выслаСЮ свайго эканома, Сяргея Мэнгеля, з лiстом да мiтрапалiта СЮ Ляды. Па даСЮжэйшых гутарках Мэнгель атрымаСЮ ад мiтрапалiта наступны дэкрэт: тАЬЛяды, 1-га жнiСЮня 1942 году. Заступнiку Мiтрапалiта Усяе Беларусi Высокапрэасьвяшчэннаму архiяп. Фiлафею. Жадаючы, каб фактычна праведзеная мной аСЮтакефалiя атрымала i належнае афармленьне, я даручаю архiяп. Фiлафею склiканьне сабору беларускай праваслаСЮнай iерархii разам з выбранымi прадстаСЮнiкамi духавенства i веруючых мiранаСЮ. I гэтым я яшчэ раз пацьвярджаю сваю заСЮсёдную гатовасьць працаваць у напрамку пажаданым цывiльнымi СЮладамi. Мiтрапалiт Панцялейман".

Пасьля атрыманьня гэтага СЮпаСЮнаважаньня арх. Фiлафей вызначыСЮ тэрмiн адчыненьня Усебеларускага ПраваслаСЮнага Сабору на дзень 28 жнiСЮня 1942 г. i разаслаСЮ духавенству афiцыйнае распараджэньне з дня 6-га жнiСЮня аб правядзеньнi выбараСЮ дэлегатаСЮ на сабор. У гэтым распараджэньнi арх. Фiлафей паведамляСЮ духавенства i вернiкаСЮ, што сабор мае за мэту: 1) агалашэньне аСЮтакефалii Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы; 2) прыняцьце статуту Беларускай Царквы. Распараджэньне СЮстанаСЮляла, каб кожнае благачынне мiтраполii выбрала на РОсебеларускi Сабор аднаго дэлегата ад духавенства i аднаго ад сьвецкiх. У распараджэньнi падавалiся СЮмовы, вымаганыя ад дэлегатаСЮ на сабор, а мiж iмi: а) ведамая СЮсiм набожнасьць; б) незганьбаванасьць судом; в) пражыванне СЮ прыходзе ня менш апошнiх трох гадоСЮ; г) штогодняя споведзь i iнш.

ГалоСЮная СЮправа БНС у Менску, за подпiсам д-ра Валькевiча, выслала неадкладна арх. Фiлафею рашучы пратэст супроць некаторых вымаганьняСЮ ад кандыдатаСЮ на дэлегатаСЮ сабору, пададзеных у яго распараджэньнi. У гэтым пратэсьце сьцьвярджалася тактыка элiмiнаваньня распараджэньнем уладыкi беларускага нацыянальнага актыву ад удзелу СЮ саборы, бо: 1) выжыСЮшы беларускi нацыянальны актыСЮ, змагаючыся супроць бальшавiцкай i польскай акупацыяСЮ, быСЮ прасьледваны судамi i турмамi; 2) беларускi актыСЮ дэпартаваСЮся з сваiх месцаСЮ жыхарства бальшавiкамi i палякамi; 3) уся РОсходняя Беларусь была пазбаСЮлена балыпавiкамi магчымасьцi выяСЮляць пабожнасьць навонкi i што год спавядацца; 4) пункт аб ведамай усiм набожнасьцi, дзеля сваей неакрэсьленасьцi, дае магчымасьць давольнай iнтэрпрэтацыi i адводу няпрыемных кандыдатаСЮ. Такая тактыка названа СЮ пратэсьце антыбеларускай i ня згоднай з прынцыпам хрысьцiянскай справядлiвасьцi. Пратэст дамагаСЮся поСЮнай зьмены гэтых абмежаваньняСЮ.

Распараджэньне арх. Фiлафея аб выбарах на сабор было апублiкавана СЮ тАЮБеларускай Газэце" i стала ведама СЮ гэнэральным камiсарыяце. КiраСЮнiк аддзелу палiтыкi, Юрда, дня 14 жнiСЮня напiсаСЮ у гэтай справе лiст да тАЮМiтрапалiтальнай Курыi АСЮтакефальнай Беларускай Нацыянальнай Царквы", як нiжэй: ,,У тАЬБеларускай ГазэцетАЭ з 13 жнiСЮня 1942 г. нумар 58 Вамi агалошана распараджэньне аб склiканьнi агульнага царкоСЮнага сабору без папярэдняга прадстаСЮленьня мне гэтага дакуманту для спраСЮджаньня. Такi СЮчынак ня згодзен з правам кантролю дзяржавы над дзейнасьцяй царквы. Я катэгарычна зьвяртаю Вашу СЮвагу, што склiканьне мясцовых сабораСЮ патрабуе папярэдняй згоды акруговага камiсара, а агульны сабор ня можа быць склiканы, пакуль ня будзе наяСЮнае дэфiнiтыСЮнае згоды Гэн. Камiсара. На будучыню я забараняю такую самавольную дзейнасьць Мiтрапалiтальнае Курыi i раблю Вас выразна адказным за СЮсе шкадлiвыя вынiкi такога паступаваньня для посьпеху царкоСЮнай дзейнасьцi. Дадатковы дазвол на абвешчанае Вамi распараджэньне без маей згоды я выдам у iнтарэсах справы толькi на наступных умовах.

ПадрыхтоСЮчая Камiсыя павiнна прадставiць мне СЮ найблiжэйшым тэрмiне падрыхтаваны статут, прыняцьце якога становiць другi пункт праграмы Агульнага ЦаркоСЮнага Сабору. Да тэй пары, пакуль статут ня будзе мне прадстаСЮлены i ня будзе маей пiсьмовай згоды, ня можа адбывацца разгляданьне i прыйманьне статуту саборам.

Захады аб дазволе на язду для СЮдзельнiкаСЮ сабору належыць кiраваць за пасярэднiцтвам БНС да адпаведных акруговых камiсараСЮ, якiя толькi маюць права выдаваць патрэбныя прапускi.

УстаноСЮленыя Вамi СЮмовы для выбару СЮдзельнiкаСЮ ЦаркоСЮнага Сабору належыць зьмянiць. Умову нумар 3 належыць зьмянiць так, каб мiнiмальны век быСЮ ня 30, а 21 год. Умову нумар 7 належыць зьмянiць так, каб удзельнiк павiнен быСЮ пражываць у дадзеным прыходзе найменш паСЮгоду. ВыстаСЮленае Вамi вымаганьне тры гады азначала-б, што практычна кожны СЮцёкшы ад бальшавiцкага панаваньня ня меСЮ-бы пасыСЮных выбарчых правоСЮ у царкоСЮны сабор, што, як палiтычна, так i СЮ iнтарэсах царквы зьяСЮляецца некарысным. Далей, зьяСЮляецца незразумелым, як Вы можаце спраСЮдзiць умовы нумар 4 i 6. Хоць вызнаньне праваслаСЮнай веры, зразумела, зьяСЮляецца СЮмовай для СЮдзелу СЮ саборы, аднак няма нiякiх магчымасьцяСЮ устанавiць рэлiгiйнасьць за СЮвесь час прасьледваньня царквы бальшавiкамi. Такi-ж закiд можна зрабiць, што хтось пры бальшавiкох ня меСЮ магчымасьцi бываць у сповядзi.

Зьвяртаючы Вашу СЮвагу на небясьпеку, што нявыкананьне маiх прадпiсаньняСЮ можа пацягнуць за сабой палiцыйную забарону агульнага царкоСЮнага сабору, я забавязваю Вас неадкладна правесьцi мае СЮказаньнi i чакаю пiсьмовага пацьверджаньня i паведамленьня аб выкананьнi прадпiсаных мной зьменаСЮ Вашага распараджэньня. Юрда".

Такiм чынам арх. Фiлафей быСЮ змушакы зьмянiць абвешчаныя абмяжаваньнi для дэлегатаСЮ сабору. Прат. Балай заяСЮляСЮ прадстаСЮнiком беларускага актыву, што аб'ектыСЮныя СЮмовы, робячыя немагчымым выкананьне абвешчаных прадпiсаньняСЮ аб выбарах на сабор, будуць брацца пад увагу.

Япiскапы Апанас i Сьцяпан нацiскалi на справу павароту мiтр. Панцялеймана СЮ Менск для кiраСЮнiцтва царквой, а роСЮна тАУ для старшынства на саборы. На новыя захады СЮладыкаСЮ па гэтай справе, гэнэральны камiсар у сваiм лiсьце з 19 жнiСЮня пiсаСЮ уладыкам: тАЬАб адчыненьнi царкоСЮнага сабору мiтрапалiтам Панцялейманам ня можа быць гутаркi, бо ягоная прысутнасьць у Менску застаецца непажаданай. Саборам кiруе заступнiк мiтрапалiта архiяпiскап Фiлафей".

Нямецкiя СЮлады зьвярталi вялiкую СЮвагу на арганiзацыйны бок Беларускай Царквы i асаблiва чула адносiлiся да ейнага статуту. Апрацаваны i зацьверджаны саборам япiскапаСЮ у сакавiку 1942 г. статут быСЮ прадстаСЮлены СЮ гэнэральны камiсарыят, але ня быСЮ там апрабаваны. У лiсьце з 18 жнiСЮня гэнэральны камiсарыят пiсаСЮ: тАЮПрадстаСЮленыя мне для апрабаты статуты не маглi атрымаць прошанай у мяне згоды. У сваiх паасобных пастановах яны ня толькi ня сумесны з пажаданым з боку дзяржавы праСЮным становiшчам царквы, але няпрыдатныя наагул ува СЮсiм сваiм уняцьцi".

У iншым лiсьце гэнэральны камiсарыят пiсаСЮ у справе праекту статуту царквы: тАЮЯ адмаСЮляю СЮ маiм дазволе на даручаны мне 3 верасьня 1942 г. праект статуту. Я пазбаСЮляю яго праСЮнай сiлы для Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы i забавязваю Вас неадкладна прадставiць новы праект статуту. ПрадстаСЮленаму праекту статуту павiнна быць адмоСЮлена СЮ дазволе СЮжо таму, што Вз 1 паказвае назву ня згодную з дзяржаСЮнымi прадумовамi ПраваслаСЮнай Царквы на Беларусi. Статут павiнен мець выразную акрэсьленасьць тАУ для тАЮАСЮтакефальнай Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы" i iншы назоСЮ царкоСЮнай арганiзацыi недапушчальны. Вз 7 не бярэ пад увагу дзяржаСЮнай забароны хрышчэньня жыдоСЮ i павiнен быць адпаведна зьменены. Тытул мiтрапалiта, устаноСЮлены у Вз 14, патрабуе зьмены дзеля таго, што ён павiнен тытулавацца мiтрапалiтам АСЮтакефальнай Беларускай ПраваслаСЮнай Царквы. Вз? 67 i 70 павiнны быць зьмененыя, каб у iх ясна паказалася, што юрыдычная сiла царквы СЮ шлюбных справах правамоцна толькi СЮ царкоСЮных дачыненьнях i не закранае забясьпечанага для сябе праз дзяржаву права юрыдычнага законадаСЮства СЮ шлюбных сггравах. 5 80 належыць зьмянiць, бо арганiзацыя рамесьнiцкiх прадпрыемстваСЮ цэрквамi, цi манастырамi, кожны раз патрабуе асобнага дзяржаСЮнага дазволу. Вз 81 павiнен грунтавацца на факце, што навучанне дзяцей рэлiгii адбываецца ня СЮ школах i па-за гадзiнамi навучальнага пляну дзяржаСЮных школаСЮ. Вз 83 належыць зьмянiць у тым сэнсе, што брацтва для сваей дзейнасьцi так сама патрабуе асобнага дзяржаСЮнага дазволу. Вз 87 павiнен даваць для царквы права адчыняць школы толькi рэлiгiйнага сэктару. Вз 90 належыць скрэсьлiць, бо дзяржаСЮная дапамога можа быць дадзена для духоСЮнай акадэмii толькi па адумысловай прозьбе, але ня можа быць прынята за права царквы. Дзеля тэй самай прычьгаы належыць скрэсьлiць Вз 96, а Вз 99 належыць зьмянiць, бо навучальная праграма так сама патрабуе дзяржаСЮнай апрабаты. Вз 108 належыць скрэсьлiць". тАЮВз б трэба адкiнуць, бо ня можа быць i гутаркi аб дзяржаСЮным прызнаньнi СЮсiх царкоСЮных сьвятаСЮ за дзяржаСЮныя сьвяты; наадварот, дзяржаСЮным уладам прадстаСЮляецца права пастанавiць, якiя царкоСЮныя сьвяты будуць прызнаныя таксама i дзяржаСЮнымi днямi адпачынку. Вз 8 мае СЮ сабе абмяжаваньне зямельных надзелаСЮ не да прыняцьця i дзеля таго патрабуе новай фармулiроСЮкi. Пры новым фармуляваньнi Вз 10 гроба прыняць, што СЮтрыманьне магiльнiкаСЮ толькi для аднаго веравызнаньня магчыма толькi СЮ некаторых прыходах, гдзе СЮсе прыхаджане належуць толькi да аднаго веравызнаньня; у той-жа час, у iншых прыходах, а перадусiм у вялiкiх гарадох, дзяржаСЮная СЮлада пакiдае за сабой права СЮстанаСЮленьня магiльнiкаСЮ па-за веравызнаньнямi тАУ пад гарадзкiм кiраСЮнiцтвам. Пытаньне аб праве царквы на грашовую дапамогу павiнна быць адкiнена. Вз 16 належыць скрэсьлiць".

Нямецкая акупацыйная СЮлада зводзiла царкву на падпарадкаванае сабе становiшча, а пры гэтым пазбаСЮляла яе магчымасьцi шырэй уплываць узгадаваСЮча на моладзь праз школы. Паводля нямецкай палiтыкi, узгадаваньне моладзi павiнна было знаходзiцца СЮ ру-ках школьных аддзелаСЮ пад непасрэдным нямецкiм кiраСЮнiцтвам. Былi выпрацаваныя школьныя праграмы навучаньня i СЮзгадаваньня моладзi паводля нямецкiх дырэктываСЮ. Навучаньне рэлiгii i царкоСЮнае СЮзгадаваньне са школаСЮ былi поСЮнасьцю выэлiмiнаваныя. Заместа навучаньня рэлiгii i асноСЮ хрысьцiянскай маралi, школы прышчэплiвалi моладзi неопаганскiя погляды, супярэчныя хрысьцiянству. У прадмеце гiсторыi Беларусi i беларускай культуры роля ПраваслаСЮнай Царквы насьвятлялася ня згодна з гiстарычнай праСЮдай i на шкоду для царквы.

Беларуская Народная Самапомач аказывала дапамогу СЮ арганiзацыйнай галiне падрыхтоСЮкi да сабору, асаблiва па акругах i паветах. Акруговыя кiраСЮнiкi БНС, як i паасобныя ейныя працаСЮнiкi, шмат увагi i энэргii прысьвяцiлi справе падрыхтоСЮкi на мясцох, як: на Слонiмшчыне тАУ Рыгор Зыбайла, у Вялейшчыне тАУ Канстанцiн Касяк, у Баранавiчах тАУ Васiль Кендыш, у Наваградчыне тАУ Канстанцiн Якуцэвiч, у Глыбоччыне тАУ Гiнько i iнш.

На вызначаны тэрмiн пачалi прыбываць у Менск дэлегаты, выбраныя на сабор. Аднак, сабор ня быСЮ адчынены СЮ вызначаным тэрмiне. Уладыкi: Апанас i Сьцяпан рабiлi захады аб прыбыцьцi мiтр. Панцялеймана. Калi СЮсякая надзея на гэта была згублена, то СЮладыкi пастанавiлi паслаць да мiтрапалiта дэлегацыю дзеля атрыманьня ад яго пiсьмовага СЮпаСЮнаважаньня для арх. Фiлафея старшынстваваць на саборы. Дэлегатамi езьдзiлi прат. Балай i С. Мэнгель. Мiтр. Панцялейман, па высьвятленьнi справы, напiсаСЮ арх. Фiлафею наступны лiст: тАЮУ вынiку маей немагчымасьцi, па незалежных ад мяне абставiнах, прыбыць на Сабор, на склiканьне якога, згодна Вашаму жаданьню, я даСЮ сваю згоду, я даручаю Вам давесьцi СЮсю справу да канца i старшынстваваць на Саборы, калi ён адбудзецца, як Вы мяне аб гэтым просiце. Пакладаюся на Вашу япiскапскую сумленнасьць i мудрасьць, якiя, спадзяюся, дадуць мне магчымасьць зацьвердзiць пастановы, выпрацаваныя на Сабраньнi духавенства i мiранаСЮ пад Вашым старшынствам. Мiтрапалiт Панцялейман, 29-га жнiСЮня 1942 г. м. Ляды, Смалявiцкага раёну".

Дня 30 жнiСЮня 1942 г. распачалiся паседжаньнi аСЮтакеф

Вместе с этим смотрят:

"Одесский миф" как миф: (Ранние годы "одесского мифа")

РЖудаiзм як нацiональна релiгiя iвреiв

Анализ и сравнение существующих представлений об исповеди в различных конфессиях

Антихрист и время его пришествия

Астральные мифы