Метады i прыёмы вывучэння фразеалагiчных адзiнак у малодшых класах

ЗМЕСТ

УВОДЗРЖНЫ

ГЛАВА 1. Авалоданне фразеалагiчным багаццем беларускай мовы СЮ пачатковай школе

1.1 АсноСЮныя праблемы i задачы вывучэння фразеалогii СЮ пачатковай школе

1.2 Метады i прыёмы вывучэння фразеалагiчных адзiнак у пачатковай школе

ГЛАВА 2. Аналiз падручнiкаСЮ для вучняСЮ 4 класа на прадмет наяСЮнасцi СЮ iх базы для вывучэння фразеалагiчнага складу мовы

2.1 Знаёмства з фразеалагiчным фондам мовы СЮ межах вывучэння раздзела марфалогii

ЗАКЛЮЧЭННЕ

СПРЖС ЛРЖТАРАТУРЫ

Уводзiны

Праз слова i фразеалагiзм мова звязана з рэчаiнасцю непасрэдна, таму што менавiта гэтыя адзiнкi служаць найменнямi разнастайных прадметаСЮ, з'яСЮ i паняццяСЮ. Вывучэнне названых адзiнак беларускай мовы мае на мэце СЮзбагацiць вучняСЮ усведамленнем таго, што лексiка i фразеалогiя - гэта такiя моСЮныя сiстэмы, у якiх адлюстраваны асаблiвасцi ннацыянальнага светабачання i светаразумення i праз якiя чалавек далучаецца да культуры, духоСЮнасцi i маралi беларускага народа.

Сучасная школа ставiць задачу СЮзмацнiць практычную накiраванасць навучання, максiмальна выкарыстаць яго для развiцця i выхавання асобы. У гэтай сувязi СЮзрастае маСЮленчая арыентацыя школьнага курса беларускай мовы, якi павiнен забяспечыць не толькi сiстэму тэарэтычных ведаСЮ, але i трывалыя навыкi актыСЮнага валоданне мовай ва СЮсiх яе стылёвых разнавiднасцях.

Большую СЮвагу прыцягваюць пытаннi вывучэння фразеалогii тАУ дзейснага сродку развiцця мыслення i маСЮленчай культуры, маральна-этычнага i эстэтычнага выхавання вучняСЮ. ПачаСЮ складвацца асобны раздзел методыкi развiцця мовы, якi пакуль што не мае сталай назвы, называецца па-рознаму: тАЬРабота над фразеалагiчнымi сродкамiтАЭ, тАЬРабота над фразеалагiзмамтАЭ, тАЬФразеалагiчная работатАЭ.

Калi звярнуцца да пытання ступенi распрацаванасцi праблемы вывучэння фразеалогii СЮ лiнгвiстычнай лiтаратуры, то варта адзначыць наступныя прозвiшчы аСЮтараСЮ i iх работы.

Даследаванню паходжання СЮстойлiвых словазлучэнняСЮ у iх сувязi з народнай духоСЮнай культурай прысвяцiлi свае работы М.РЖ. Талстой, В.М. Макiенка, Ю.А. ГваздароСЮ, А.С. АксамiтаСЮ, РЖ.Я. ЛепешаСЮ, Ф.М. ЯнкоСЮскi, В.Д. Ужчанка, А.А. РЖСЮчанка i iншыя рускiя, беларускiя i СЮкраiнскiя моваведы. Работы названых аСЮтараСЮ сведчуць пра тое, што сувязь мовы з тАЬпазамоСЮнай рэчаiснасцютАЭ асаблiва яскрава праяСЮляецца СЮ фразеалагiзмах, многiя з якiх гiстарычна звязаны са старажытнымi павертАЩямi i СЮяСЮленнямi.

Калi гаварыць непасрэдна пра вывучэнне фразеалагiчных адзiнак у школе, то варта назваць такiя работы:

В. Ляшчынская СЮ сваёй працы (тАЬАспекты вывучэння фразеалагiзмаСЮ у сiстэме навучання беларуская моветАЭ) прыводзiць найбольш важныя i шырокаСЮжывальныя прыёмы параСЮнання i супастаСЮлення беларускiх фразеалагiзмаСЮ з фразеалагiчнымi адзiнкамi рускай мовы. Сярод iх шлях падбору эквiвалентнага паводле значэння слова цi слоСЮ, падбор сiнанiмiчнага фразеалагiзма, антанiмiчнага фразеалагiзма.

Звяртаецца СЮвага СЮ дадзенай працы i на iншыя асаблiвасцi СЮжывання фразеалагiзмаСЮ. Так, у прыватнасцi, зазначаецца, што пры выкарыстаннi фразеалагiзмаСЮ неабходна захоСЮваць кампанентны склад, парадак, паслядоСЮнасць размяшчэння кампанентаСЮ, адсутнасць пунктуацыйнага афармлення СЮ пэСЮных тыпах фразеалагiчных адзiнак.

Звяртаецца СЮвага СЮ дадзенай працы i на спалучальнасць фразеалагiзмаСЮ з пэСЮнымi словамi тАУ суправаджальнiкамi, што не СЮключаюцца СЮ склад фразеалагiчнай адзiнкi, але зтАЩяСЮляюцца неабходнымi для сэнсавай звязкi фразеалагiзма са словамi кантэксту.

М.У. Юнаш у сваёй працы (тАЬВыкарыстанне фразеалагiзмаСЮ у мове (на прыкладзе беларускай драматургii)тАЭ) засяроджвае СЮвагу на здольнасцi мовы мастацкай лiтаратуры, акрамя традыцыйнага выкарыстання фразеалагiчных адзiнак, раскрываць патэнцыял зваротаСЮ. У такiм выпадку фразеалагiзм рэалiзуецца СЮ адмыслова створаным кантэксце. Пiсьменнiкi пры дапамозе розных прыёмаСЮ па-майстэрску абнаСЮляюць iх форму i абыгрываюць змест.

У працы прыводзяцца прыклады такiх метадаСЮ, як выкарыстанне фразеалагiзма СЮ незвычайных для яго значэннях, сутыкненне фразеалагiзма i аманiмiчнага свабоднага словазлучэння, семантычны паралелiзм, замена прыфразеалагiчнага кампанента кантэкстуальна абумоСЮленым i iнш.

Акрамя таго, у працы прыводзяцца прыклады практыкаванняСЮ для працы з фразеалагiзмамi на СЮроках лiтаратуры (тАЬустаСЮце СЮ фразеалагiчныя адзiнкi прапушчаныя словытАЭ, тАЬпрачытаць i растлумачыць значэнне выдзеленага фразеалагiзматАЭ, тАЬда прыведзеных слоСЮ падбярыце фразеалагiзм з тым жа значэннемтАЭ, тАЬвызначыць з якiм са значэнняСЮ выкарыстоСЮваецца дадзены фразеалагiзм у тэксцетАЭ) [15; С.56].

Актуальнасць тэмы, абранай у якасцi даследавання нашай курсавай работы абумоСЮлена слабой распрацаванасцю СЮ лiтаратуры пытання вывучэння фразеалагiчнага багацця беларускай мовы СЮ малодшых класах.

Мэтай даследавання зтАЩяСЮляецца: разгледзець метады i прыёмы вывучэння фразеалагiчных адзiнак у малодшых класах.

З пастаСЮленай мэты вынiкаюць i задачы даследавання:

- Прааналiзаваць i вывучыць адпаведную лiнгвiстычную лiтаратуру па тэме даследавання;

- Вызначыць асноСЮныя метады i прыёмы вывучэння фразеалагiчных адзiнак у малодшых класах;

- Прааналiзаваць падручнiкi беларускай мовы на прадмет наяСЮнасцi СЮ iх базы для вывучэння фразеалагiчнага складу мовы;

- Распрацаваць урок па вывучэнню фразеалагiзмаСЮ у малодшых класах.

ГЛАВА 1. Авалоданне фразеалагiчным багаццем беларускай мовы СЮ пачатковай школе

1.1 АсноСЮныя праблемы i задачы вывучэння фразеалогii СЮ пачатковай школе

Сучасныя патрабаваннi да навучання беларускай мове заключаюцца СЮ тым, каб вучнi СЮсебакова вывучылi мову на фанетычным, лексiчным i граматычным узроСЮнях, набылi адпаведныя практычныя СЮменнi i навыкi i на гэтай аснове развiлi сваё маСЮленне СЮ шырокiм значэннi гэтага слова. Таму не выпадкова, што СЮ навучальным працэсе найажнейшую ролю набывае вывучэнне лексiкi, бо маСЮленчае развiццё вучняСЮ залежыць не столькi ад ступенi валодання арфаграфiчнымi i граматычнымi нормамi, колькi ад асэнсавання i СЮжывання лексiкi, у якой заключаюцца невычэрпныя магчымасцi для перадачы разнастайных значэнняСЮ, для выражэння самых розных паняццяСЮ, iдэй i думак.

Вывучэнне лексiчных i фразеалагiчных адзiнак заснавана на СЮлiку СЮнутраных сэнсавых сувязей памiж iмi, характар якiх вызначаецца кантэкстам, якi СЮяСЮляе сабой своеасаблiвую маСЮленчую арганiзацыю сэнсавага характару. Пры такiм падыходзе лексiка i фразеалогiя асэнсоСЮваюцца як сiстэмы, у межах якiх адзiнкi СЮзаемаабумоСЮленыя i СЮзаемазалежныя СЮ плане зместу, развiваюцца пазнавальныя здольнасцi вучняСЮ, фармiруецца СЮ ix цiкавасць да працы даследчыка мовы. Гэта развiвае любоСЮ да роднай мовы, выклiкае павагу да працы лiнгвiстаСЮ, да беларускага народа - творцы мовы. Праз гэты курс павышаецца культура мовы вучняСЮ, развiваецца СЮменне карыстацца даведачнай лiтаратурай, узбагачаецца слоСЮнiкавы i фразеалагiчны запас навучэнцаСЮ [14; С.34].

Лексiка праходзiць праз мову ва СЮсiх напрамках: гукi разглядаюцца СЮ слове, марфемы як значымыя часткi выяСЮляюцца СЮ межах слова, таму што нi гукi, нi марфемы па-за словамi не iснуюць; марфалагiчныя асаблiвасцi мовы разглядаюцца на прыкладзе слоСЮ; сказы толькi тады становяцца сродкам выражэння i абмену думкамi, калi яны напоСЮнены адпаведнымi словамi. Значыць, слова тАУ цэнтральная адзiнка ва СЮсiм механiзме мовы.

Практычная мэта вывучэння фразеалагiчных адзiнак у межах лексiкi тАУ фармiраваць у вучняСЮ лексiкалагiчныя i фразеалагiчныя СЮменнi, што будзе садзейнiчаць узбагачэнню слоСЮнiкавага запасу вучняСЮ, развiццю моСЮнай культуры i культуры думкi, лагiчнага мыслення, працэсу пазнання, выхаванню моСЮнага эстэтычнага густу, павагi да беларускага слова, забеспячэнню СЮмоСЮ для азнаямлення з моСЮнымi асаблiвасцямi мастацкiх твораСЮ, якiя вывучаюцца на СЮроках лiтаратуры.

Трэба зазначыць, што лексiка i фразеалогiя беларускай мовы адлюстроСЮвае асаблiвасцi светабачання i светаадчування беларускага народа, таму вывучэнне гэтых моСЮных адзiнак будзе спрыяць фармiраванню СЮ вучняСЮ пачатковых класаСЮ свядомага разумення самабытнасцi i непаСЮторнасцi беларускай мовы, далучэнню вучняСЮ да духоСЮнай спадчыны народа, яго культуры, маралi, выхаванню СЮ iх любовi да роднага слова, роднага краю, да сваёй БацькаСЮшчыны, да Беларусi.

З улiкам спецыфiкi лексiчных i фразеалагiчных адзiнак мовы для раскрыцця iх сутнасцi СЮ працэсе навучання неабходна карыстацца як агульнадыдактычнымi, так i спецыяльнымi прынцыпамi: экстралiнгвiстычным (супастаСЮленне слова i прадмета, рэалii), лексiка-граматычным (супастаСЮленне лексiчнага i граматычнага значэнняСЮ), сiстэмным (супастаСЮленне амонiмаСЮ i мнагазначных слоСЮ, антонiмаСЮ i мнагазначных слоСЮ, сiнонiмаСЮ i антонiмаСЮ), функцыянальным (супастаСЮленне агульнаСЮжывальных слоСЮ i дыялектызмаСЮ, тэрмiнаСЮ, прафесiяналiзмаСЮ, эмацыянальна i стылiстычна афарбаваных слоСЮ са сферамi iх ужывання), гiстарычным (супастаСЮленне СЮстарэлых i новых слоСЮ з гiсторыяй прадметаСЮ, рэалiй).

Пры вывучэннi лексiкi i фразеалогii могуць выкарыстоСЮвацца наступныя пазнавальныя метады: слова настаСЮнiка, гутарка, самастойны аналiз вучнямi тэарэтычнага матэрыялу, складанне планаСЮ вучэбных тэкстаСЮ.

Для фармiравання лексiкалагiчных i фразеалагiчных уменняСЮ могуць быць прапанаваны спецыяльныя практыкаваннi на знаходжанне вывучаемых зтАЩяСЮ сярод слоСЮ, у словазлучэннях, сказах i звязных тэкстах, на падбор прыкладаСЮ-iлюстрацый лексiчных i фразеалагiчных адзiнак на пэСЮную тэму, на групоСЮку вывучаемых зтАЩяСЮ, на вызначэнне сэнсава-стылiстычнай ролi розных разрадаСЮ слоСЮ у тэкстах мастацкага, гутарковага i навуковага стыляСЮ, на стварэнне СЮласных выказванняСЮ. Пры гэтым пажадана, каб пры распрацоСЮцы сiстэмы практыкаванняСЮ выкарыстоСЮваСЮся па магчымасцi матэрыял мастацкiх твораСЮ, якiя вывучаюцца СЮ пачатковых класах.

Адна з асноСЮных задачработы па фразеалогii СЮ школе тАУ узбагачэнне фразеалагiчнага запасу вучняСЮ. Няправiльна было б лiчыць, што гэта задача зводзiцца толькi да механiчнага запамiнання пэСЮнай колькасцi фразеалагiзмаСЮ. Колькаснае папаСЮненне фразеалагiзмаСЮ у памяцi без асэнсавання iх шматлiкiх характарыстык тАУ малаэфектыСЮны занятак, якi не забяспечыць надзейных ведаСЮ i навыкаСЮ. Для таго, каб фразеалагiзмы занялi трывалае месца СЮ свядомасцi вучня, сталi актыСЮным сродкам яго маСЮленчай дзейнасцi, патрэбен комплексны падыход да iх вывучэння, якi прадугледжвае: засваенне фразеалагiзма СЮ адзiнстве формы i значэння, засваенне яго марфалагiчных, сiнтаксiчных i стылiстычных уласцiвасцей, выпрацоСЮку навыкаСЮ правiльнага выкарыстання СЮ адпаведнасцi з маСЮленчай сiтуацыяй.

Важна, каб з самага пачатку вучнi СЮсвядомiлi спецыфiку фразеалагiзма, навучылiся адрознiваць яго ад пераменных сiнтаксiчных канструкцый. Як паказвае школьная практыка, гэта дасягаецца няпроста. Вучнi часта пераносяць уласцiвасцi свабодных словазлучэнняСЮ на фразеалагiзм, што перашкаджае зразумець яго як сiнтаксiчна нерасчлянённую адзiнку з цэласным значэннем [8; С.34].

Устойлiвыя словазлучэннi падпарадкоСЮваюцца заканамернасцям граматычнага ладу мовы, пры выкарыстаннi многiя з iх рэалiзуюць парадыгматычныя формы. НарматыСЮнае СЮжыванне фразеалагiзмаСЮ патрабуе СЮмення выбраць патрэбную форму. Вучнi павiнны атрымаць элементарныя веды аб марфалагiчнай зменнасцi фразеалагiзма, праводзiць мэтанакiраваныя i мiжвольныя назiраннi за яго знешнiмi тАЬпаводзiнамiтАЭ СЮ сказе.

ПрадуктыСЮнае засваенне фразеалагiзмаСЮ вымагае авалоданне iх сiнтаксiчнай спалучальнасцю. Асаблiвую СЮвагу трэба звяртаць на выпадкi абмежаванай спалучальнасцi, калi фразеалагiзм уступае СЮ сувязь толькi з пэСЮным словам цi словаформай [14; С.35].

ПадпарадкоСЮваючы вывучэнне фразеалогii развiццю мовы, важна не толькi раскрыць значэнне, марфалагiчныя i сiнтаксiчныя СЮласцiвасцi фразеалагiзмаСЮ, але iпаказаць яго стылiстычную афарбоСЮку, бо менавiта яна вызначае выбар фразеалагiзма СЮ адпаведнасцi з сiтуацыяй, стылем i экспрэсiяй маСЮлення.

Навучанне ва СЮмовах беларуска-рускага двухмоСЮя вымагае супастаСЮлення фразеалагiзмаСЮ абедзвюх моСЮ. Гэта не значыць, што СЮ параСЮнальным плане трэба разглядаць кожны фразеалагiзм. Мэтазгодна па меры неабходнасцi праводзiць супастаСЮляльны аналiз пераважна тых суадносiн фразеалагiзмаСЮ, якiя СЮ беларускай i рускай мовах адрознiваюцца знешняй формай цi значэннем.

1.2 Метады i прыёмы вывучэння фразеалагiчных адзiнак у пачатковай школе

Беларуская мова характарызуецца багаццем i разнастайнасцю фразеалагiчных сродкаСЮ. Шмат фразеалагiзмаСЮ школьнiкi сустракаюць, чытаючы мастацкую лiтаратуру, чуюць у вусным маСЮленнi.

Але, як сведчаць назiраннi настаСЮнiкаСЮ i вучоных-метадыстаСЮ, фразеалагiчны запас школьнiкаСЮ бедны, разуменне i СЮжыванне iмi фразеалагiзмаСЮ часта недакладнае цi памылковае. Выклiкана гэта тым, што да цяперашняга часу школа не мае навукова абгрунтаванай метадычнай сiстэмы, рэалiзацыя якой дазволiла б зрабiць працэс узбагачэння мовы вучняСЮ фразеалагiзмамi мэтанакiраваным i актыСЮным.

У вынiку гэтага вывучэнне фразеалагiчнага багацця беларускай мовы адбываецца нерэгулярна, час ад часу, без пэСЮнай сiстэмы. Гэта, зразумела, не дае магчымасцi засвоiць у працэсе вучобы фразеалагiчны мiнiмум, якiм павiнен валодаць кожны адукаваны, культурны чалавек.

Для таго, кааб вучнi спасцiгалi ядро нацыянальнай фразеалогii, умелi выкарыстоСЮваць устойлiвыя звароты СЮ сваiм маСЮленнi, неабходна праводзiць работу па фразеалогii на працягу СЮсяго перыяду навучання мове.

ГалоСЮнае месца СЮ рабоце з фразеалагiзмамi займае прыём семантызацыi. Яго прызначэнне тАУ раскрыць сэнс фразеалагiзма. РЖснуе некалькi спосабаСЮ семантызацыi:

1. Падбор эквiвалентнага цi сiнанiмiчнага слова. Прымяняецца да фразеалагiзмаСЮ з простай семантыкай намiнатыСЮнага характару, у якiх адсутнiчае цi слаба выражана экспрэсiСЮна-ацэначная афарбоСЮка: упершую чаргу тАУ спачатку.

2. Падбор сiнанiмiчнага словазлучэння: ва СЮсе лапаткi тАУ вельмi хутка.

3. Разгорнутае апiсанне значэння. Такi прыём падыходзiць да фразеалагiзмаСЮ складанай семантыкi.

4. Падбор сiнанiмiчнага фразеалагiзма.

5. Падбор фразеалагiзма-антонiма цi антанiмiчнага слова.

6. Тлумачэнне адпаведнiкам з рускай мовы.

Трэба зазначыць, што найбольш эфектыСЮнымi з прыведзеных з'яСЮляюцца тры першыя спосабы.

ЭфектыСЮным прыёмам засваення фразеалагiзмаСЮ выступае этымалагiчны аналiз. Без яго да канца зразумець сэнс многiх выразаСЮ проста немагчыма. Этымалагiчных даведак патрабуюць, як правiла, фразеалагiчныя зрашчэннi тАУ адзiнкi са страчаным унутраным вобразам, знешняя форма якiх не дае намёку на значэнне, не падказвае яго. Асаблiва гэта закранае зрашчэннi з устарэлымi словамi, невядомымi СЮ сучаснай мове [10; С.88].

Праз этымалагiчны аналiз вучнi даведваюцца: 1. Аб утварэннi фразеалагiзмаСЮ, звязаных з самымi разнастайнымi з'явамi рэчаiснасцi: былымi павер'ямi, абрадамi, звычаямi, бытам, гiстарычнымi падзеямi, канкрэтнымi справамi людзей розных прафесiй, мiфалогiяй.

Лукашук М.П. даследуе праблему развiцця мовы вучняСЮ. У межах гэтага пытання ён гаворыць i пра ролю вывучэння фразеалагiчнага багацця мовы, прапануючы вывучэнне фразеалагiзмаСЮ як адзiн з асноСЮных вiдаСЮ слоСЮнiкавых практыкаванняСЮ. Работа над фразеалагiзмамi, па словах аСЮтара, адбываецца наступным чынам:

Вучнi знаёсяцца з фразеалагiзмамi, вучацца даваць апiсальнае тлумачэнне iх сэнсу (як сыр у масле катацца тАУ жыць у поСЮным дастатку). Вывучэнне фразеалагiзмаСЮ выклiкае СЮ iх жывую цiкавасць да слова, жаданне выказаць свае думкi не толькi дакладна, але ярка i вобразна. Работа над фразеалагiзмамi праводзiцца на СЮроках чытання у сувязi з аналiзам твора i на СЮроках беларускай мовы. З мэтай засваення фразеалагiзмаСЮ практыкуюцца наступныя вiды работ:

1. Знаходжанне СЮ творы цi СЮ практыкаваннi фразеалагiзмаСЮ, тлумачэнне iх значэння (гладзiць па галоСЮцы тАУ хвалiць, патакаць; майстар на СЮсе рукi тАУ чалавек, якi СЮсё СЮмее рабiць).

2. Сiнанiмiчнае супастаСЮленне слова i фразеалагiзма: зiрнуць, хутка агледзець тАУ акiнуць вокам; самае лепшае, самае каштоСЮнае тАУ залатыя горы; з маленства тАУ з калыскi.

3. Падбор блiзкiх па значэнню фразеалагiзмаСЮ: да сэрца прыняць, браць дасэрца тАУ уразлiва, устрывожана СЮспрымаць (выпадак, здарэнне, падзею).

4. Падбор да фразеалагiзмаСЮ лексiчных або фразеалагiчных антонiмаСЮ: далёка не паедзеш (не шмат дасягнеш, не дабтАЩешся) тАУ далёка пайсцi (дасягнуць вялiкiх поспехаСЮ у жыццi).

5. Выкарыстанне фразеалагiзмаСЮ у якасцi назваСЮ карцiн, загалоСЮкаСЮ да звязных тэкстаСЮ, вусных пераказаСЮ, уключэнне iх у пераказы i сачыненнi [6; С.11].

Важнае месца належыць прыёму работы з фразеалагiчнымi слоСЮнiкамi. ВучняСЮ РЖРЖРЖ класа мэтазгодна пазнаёмiць з тАЬФразеалагiчным слоСЮнiкам для сярэдняСЮ школытАЭ Н.В. ГаСЮрош, РЖ.Я. Лепешава, Ф.М. ЯнкоСЮскага.

На пазакласных занятках можна падрыхтаваць кароткiя паведамленнi вучняСЮ на тэму тАЬФразеалагiзмытАЭ, правесцi вiктарыну, аформiць альбом фразеалагiзмаСЮ [8; С. 74].

Пажадана таксама, каб з першых урокаСЮ знаёмства з фразеалагiзмамi школьнiкi вялi СЮласныя фразеалагiчныя слоСЮнiкi, заносячы СЮ iх кожны прааналiзаваны фразеалагiзм. Такi прыём навучання вельмi карысны. СлоСЮнiчак, калi ён запаСЮняецца сiстэматычна, паказвае дакладны абтАЩём вывучанага матэрыялу, што прадухiляе стыхiйнасць i эпiзадычнасць у фразеалагiчнай рабоце, дазваляе настаСЮнiку працягваць яе паслядоСЮна i мэтанакiравана.

Вучнi, звяртаючыся да сваiх запiсаСЮ, неаднаразова сустракаюцца з аднымi i тымi ж фразеалагiзмамi, выконваюць з iмi практыкаваннi i гэта садзейнiчае больш трываламу засваенню матэрыяла.

Каб слоСЮнiчак быСЮ зручны для карыстання, у iм на кожную лiтару адводзяцца пэСЮныя старонкi i фразеалагiзмы заносяцца СЮ алфавiтным парадку. Супраць кожнага фразеалагiзма запiсваецца яго значэнне, а пры неабходнасцi тАУ i прыклад ужывання, iншыя фразеалагiчныя звесткi.

Засваенне фразеалагiзмаСЮ можа суправаджацца нагляднасцю. Аднак магчымасцi яе выкарыстання СЮ некаторай ступенi абмежаваныя, паколькi нямногiм устойлiвым зваротам уласцiва канкрэтнае, рэчыСЮнае значэнне.

Можна выкарыстаць наступныя формы нагляднасцi. У першую чаргу гэта таблiцы. Змест iх залежыць ад характару дыдактычнага матэрыялу i ад мэты навучання. Напрыклад, для знаёмства з паняццем фразеалагiзма падыходзiць таблiца, на якой параСЮноСЮваюцца СЮ кантэксце фразеалагiзм i аманiмiчнае свабоднае словазлучэнне. Побач з прыкладам ужывання фразеалагiзма на таблiцы часам мэтазгодна даваць i тлумачэнне яго значэння.

ВыкарыстоСЮваюцца i так званыя таблiцы-плакаты, на якiх даецца спiс фразеалагiзмаСЮ i iх значэнняСЮ. Таблiцы вывешваюцца СЮ классе на пэСЮны перыяд (некалькi дзён, тыдзень), дастатковы для таго, каб вучнi запомнiлi фразеалагiзм.

Вывучэнню граматычных з'яСЮ, у прыватнасцi i сiнтаксiчнай ролi фразеалагiзмаСЮ, дапамагаюць схемы.

Практыкуецца таксама выяСЮленчая нагляднасць тАУ малюнкi i карцiны.

Малюнкi СЮздзейнiчаюць на зрокавую памяць i даюць магчымасць лепш усвядомiць сэнс фразеалагiзма. Па змесце яны бываюць двух вiдаСЮ:

- Малюнкi адлюстроСЮваюць рэальнае фразеалагiчнае значэнне, абазначаюць прадмет, прымету дзеяння, выражаныя фразеалагiзмам;

- Малюнкi адлюстроСЮваюць этымалагiчнае значэнне фразеалагiзма, знаёмяць з сiтуацыяй, якая спарадзiла фразеалагiзм: хадзiць на галаве, глядзець скрозь пальцы (iлюструецца СЮжыванне словазлучэнняСЮ у прамым сэнсе тАУ становiшча чалавекаСЮнiз галавой, твар, прыкрыты далонню з распасцёртымi пальцамi). Малюнкi гэтага тыпу маюць, як правiла, гумарыстычны характар i дабра стасуюцца да займальнай работы. Па iх можна даваць такiя заданнi: 1. Пра якi фразеалагiзм нагадвае малюнак? 2. Растлумачце памылку мастака. Прыдумайце i вусна апiшыце свой малюнак, якi б адпавядаСЮ метафарычнаму значэнню фразеалагiзма.

РЖснуе i такi спосаб сувязi нагляднасцi з работай па фразеалогii, як падбор iлюстрацый да фразеалагiзмаСЮ i наадварот, - фразеалагiзмаСЮ да iлюстрацый: вучнi збiраюць выразкi з газет, старых кнiг i часопiсаСЮ, малююць самi.

У практыцы вывучэння фразеалагiзмаСЮ пашыраным з'яСЮляецца прыём супастаСЮлення i параСЮнання. Ён рэалiзуецца часцей у такiх адносiнах: а) фразеалагiзм тАУ слова; б) фразеалагiзм тАУ словазлучэнне, сплучэнне слоСЮ, сказ; в) фразеалагiзм тАУ фразеалагiзм. Такi прыём дапамагае выявiць паняцiйнае i граматычнае значэннi, знешнюю структуру, унутрысiстэмныя сувязi фразеалагiзмаСЮ.

Узбагачэнню фразеалагiчнага запасу садзейнiчае прыём групоСЮкi, заснаваны на аб'яднаннi СЮстойлiвых зваротаСЮ па якой-небудзь прымеце. Можна арганiзаваць тэматычную падборку фразеалагiзмаСЮ (са значэннем прадметнасцi, часу, месца, дзеяння), утварыць сiнанiмiчны рад фразеалагiзмаСЮ, падабраць фразеалагiзмы, у структуру якiх уваходзiць адно i тое ж слова, напрыклад, галава, рука цi нага.

ГЛАВА 2. Аналiз падручнiкаСЮ для вучняСЮ 4 класа на прадмет наяСЮнасцi СЮ iх базы для вывучэння фразеалагiчнага складу мовы

У практычнай частцы нашага даследавання СЮвага была накiравана на падручнiкi беларускай мовы i лiтаратуры для 4 класа. У прыватнасцi, былi прааналiзаваны падручнiкi: Валынец Т.М. Беларуская мова: падручнiк для 4-га кл. агульнаадукац. устаноСЮ з рускай мовай навучання. У 2 ч. тАУ Мн., Нац iнстытут адукацыi, - 2008; Клышка А. Лiтаратурные чытанне: падручнiк для 4-га класа агульнаадукацыйных устаноСЮ з рускай мовай навучання. тАУ Мiнск: НРЖА, - 2008. тАУ 128 с.

Паколькi работа па фразеалогii прыпадае СЮ асноСЮным на СЮрокi, прысвечаныя нефразеалагiчным тэмам, пры разглядзе тэкстаСЮ, заданняСЮ i пытанняСЮ да iх, змешчаных у падручнiках звярталася СЮвага на магчымасць выкарыстаць дадзеныя матэрыяла для засваення звестак пра фразеалагiчныя адзiнкi.

Семантычныя нормы СЮжывання фразеалагiзма становяцца даступнымi i зразумелымi тады, калi яны iлюструюцца кантэкстам. РЖзаляваныя фразеалагiзмы могуць даць скажонае цi няправiльнае СЮяСЮленне аб сваiм значэннi. Таму пажадана каб любая, нават самая элементарная работа з фразеалагiзмам суправаджаляся паказам яго выкарыстання СЮ сказе. Менавiта з гэтай прычыны карысным будзе такi метад працы, як разгляд фразеалагiзма тАУ яго функцыi, сэнсу СЮ тэксце.

Так, напрыклад, чытаючы матэрыял падручнiка па беларускай лiтаратуры з вучнямi, настаСЮнiк можа звяртаць увагу на фразеалагiзмы, што трапляюцца СЮ тых цi iншых творах.

Самым багатым на фразеалагiчны матэрыял зтАЩяСЮляецца раздзел падручнiка тАЬЗ рога СЮсяго многатАЭ. Так, у аднайменнай казцы, размешчанай на старонках 29-33 падручнiка сустракаюцца наступныя фразеалагiчныя адзiнкi:

ü З таго часу пачалi дзед з бабай жыць тАУ гора не ведаць;

ü ПрыехаСЮ да дзеда, убачыСЮ, якую яду есць звычайны мужык, разгарэлiся СЮ пана вочы;

ü ПайшоСЮ дзед да пана, а СЮ таго аж сталы ад яды ломяцца;

ü З панам спрэчкi кароткiя;

ü Аддай маёнтак бедным людзям, а сам з гасцямi СЮцякай куды вочы глядзяць.

Насычаная фразеалагiзмамi i наступная казка разгледжанага раздзела (тАЬСцiзорык зламаСЮсятАЭ). Так, знаходзiм у ёй наступныя фразеалагiчныя адзiнкi, прыдатныя для разгляду i вывучэння на СЮроку чытання:

ü От так i не дасць слова вымавiць;

ü Бачыць аканом, што доСЮга пана няма, а тут у двары бяда на бядзе едзе ды бядою паганяе;

ü З выгляду так сабе, затое на язык бойкi: за словам у кiшэню не лезе.

ü Згарэлi, пане, начыста згарэлi, быццам хто языком злiзаСЮ;

ü Увесь, пане; чыста, гладка, хоць рэпу сей.

У казцы тАЬЗалаты збантАЭ (старонкi 43-48) знойдзены наступныя фразеалагiзмы:

ü Усе, ад малога да сiвога, баялiся цара;

ü Нi СЮдзень, нi СЮночы з маёй галавы не выходзiць залаты збан;

ü З таго часу СЮ той краiне нiхто пальцам не смее крануць старых, усешануюць iх сiвiзну i мудрасць.

Зрэдку сустракаюцца фразеалагiзмы СЮ iншых раздзелах падручнiка. У творы тАЬКрыСЮдатАЭ (стар. 60-63) можна звярнуць увагу вучняСЮ на фразеалагiзм толькiяго i бачылi (Мурза СЮзяСЮ у зубы сумку, зняСЮ лапы з грошай, i толькi яго бачылi СЮ магазiне); на старонцы 65 у творы тАЬБраты-артыстытАЭ сустракаем фразеалагiзм адлягло ад сэрца (У мяне адлягло ад сэрца: калi забяром ягнятак у хату, то яны не замёрзнуць) [1; С.65].

Знаёмства вучняСЮ з фразеалагiзмам недзе за дваццатым полем варта ажыццявiць у ходзе чытання твора тАЬЗайчаняткiтАЭ (Бо, можа, якраз яе дзяцей недзе за дваццатым полем кормiць у гэтую самую хвiлiну нейкая iншая шэрая матка).

Верш А. Лойкi тАЬЖарабяткiтАЭ (стар. 86) дае магчымасць пазнаёмiцца з сэнсам i асаблiвасцямi СЮжывання фразеалагiзма смыляць пяткi:

Быццам бы

Смыляць iм пяткi,

Скачуць,

Скачуць жарабяткi!

Апавяданне тАЬМаленькiя салдатытАЭ ( стар. 99 тАУ 102) прыдатнае для вывучэння фразеалагiзма прапускаць мiма вушэй: (Колю здалося, што сябар мiма вушэй прапускае ягоныя словы).

У ходзе знаёмства вучняСЮ з апавяданнем А. Васiлевiч тАЬПажартАЭ (стар. 81) настаСЮнiку варта звярнуць увагу вучняСЮ на такiя фразеалагiчныя адзiнкi, што сустракаюцца СЮ тэксце:

ü Грышка клопат пра вогнiшча бярэ на сябе;

ü А агонь разышоСЮся не на жарт;

ü Некаму прыходзiць думка пакараць тАЬвужоСЮтАЭ так, каб дзесятаму заказалi.

З фразеалагiзмам як скрозь зямлю правалiСЮся вучнi могуць пазнаёмiцца, чытаючы апавяданне тАЬСэрца чалавекатАЭ (стар.113 тАУ 117): тАЬАле Боя нiдзе не было тАУ як скрозь зямлю правалiСЮсятАЭ.

Вядома, што паралельна з устойлiвымi спалучэннямi слоСЮ у беларускай мове iснуюць паралельна iдэнтычныя па форме свабодныя спалучэннi слоСЮ. Дзеля таго, каб навучыцца адрознiваць фразеалагiзмы ад аналагiчных словазлучэнняСЮ вучням таксама можа дапамагчы матэрыял падручнiка.

Карыснай будзе такая праца над тэкстам, калi словазлучэнне (свабоднае спалучэнне слоСЮ) параСЮноСЮваецца з аналагiчным па форме фразеалагiчным словазлучэннем.

ü Маленькiя дзецi валяцца з ног (стар.102) тАУ параСЮн. валiцца з ног (у значэннi вельмi моцна стамiцца);

ü Мiнулi хмары (стар. 112) тАУ параСЮн. мiнула хмара (у значэннi адступiла трывожная, небяспечная сiтуацыя);

ü Алесь неСЮзабаве СЮбачыСЮ крайнюю хату тАУ параСЮн. тАУ хата з краю (у знач. быць нi пры чым).

Анадагiчную работу можна выконваць i на СЮроках беларускай мовы СЮ 4-ым класе. Так, практыкаваннi падручнiка беларускай мовы СЮтрымлiваюць наступныя свабодныя словазлучэннi, якiя можна параСЮаць i супаставiць з фразеалагiчнымi словазлучэннямi:

ü Два браты СЮ ваду глядзяць, а разам не сыходзяцца тАУ параСЮн. як у вадуглядзець (у значэннi прадбачыць якую-небудзь сiтуацыю, тое цi iншае здарэнне) тАУ стар. 42, практ. №68.

ü Ляцяць птушкi без крыл, а садзяцца без ног тАУ параСЮн. без ног (у значэннi вельмi моцна стамiцца) тАУ стар. 51, практ. №82.

ü Колькi зор на небе, як блiшчаць яны тАУ параСЮн. як зор на небе (у значэннi вельмi многа) тАУ стар. 51, практ. 82.

ü Вось найшла навальнiца i павалiла дрэва тАУ параСЮн. найшла навальнiца (у значэннi цяжкая небяспечная гадзiна, непрыемнасцi) тАУ стар. 52, практ. № 84).

Мастацкiя карцiны выкарыстоСЮваюцца для развiцця мовы. Абапiраючыся на змест карцiны, вучнi могуць выконваць наступныя вiды работ: запаСЮняць фразеалагiзмамi тэкст, складзены па карцiне настаСЮнiкам; пiсаць сачыненне па карцiне з выкарыстаннем фразеалагiзмаСЮ.

З мэтай развiцця ведаСЮ i СЮменняСЮ вучняСЮ у галiне фразеалогii на СЮроках беларускай мовы можна выкарыстоСЮваць практыкаваннi, якiя маюць заданнi тАЬапiсаць малюнкiтАЭ. Такiм чынам, настаСЮнiк можа прапанаваць вучням пры апiсаннi карыстацца фразеалагiзмамi. Так, напрыклад, у ходзе працы над практыкаваннем № 48 на стар. 28 настаСЮнiк можа прапанаваць вучням выкарыстаць такiя СЮстойлiвыя словазлучэннi: блакiтная мара, выбiцца СЮ людзi, слухае, раскрыСЮшы рот [1; С.28].

Малюнак на стар. 50, практ. 81 можна прапанаваць апiсаць, выкарыстоСЮваючы такiя фразеалагiзмы: пабег з усiх ног, нi жывы нi мёртвы, правалiцца скрозь зямлю, заварыць кашу, нi слыху нi дыху.

Неабходна, каб школьнiкi вучылiся прымяняць атрыманыя веды на практыцы, актыСЮна i правiльна СЮжывалi фразеалагiзмы СЮ сваiм маСЮленнi. Дасягнуць гэтага можна, выконваючы творчыя работы, сярод якiх асноСЮнымi зтАЩяСЮляюцца складанне сказаСЮ, напiсанне пераказаСЮ i сачыненняСЮ.

Прыдумванне сказаСЮ з фразеалагiзмамi лiчыцца простай формай творчай работы. Але яно патрабуе значнага напружання думкi, самакантролю за тым, каб у сказе не парушалiся логiка-семантычныя i граматычныя сувязi, была вытрымана стылiстычная аднароднасць.

Вучням прапануецца (практ. 94, стар. 61) скласцi вуснае апавяданне, разгледзеСЮшы малюнак. Такое заданне можна дапоСЮнiць i фразеалагiчнай працай, прапанаваСЮшы вучням выкарыстаць у сваiм апавяданнi наступныя фразеалагiзмы: гульма гуляе, збiраюцца гады СЮ рады, душа СЮ душу, ад шчырага сэрца, гладзiць па галоСЮцы.

Да творчых можна аднесцi працу над практыкаваннем № 128, што змешчана на старонцы 79. Заданне (тАЬскладзiце сказы, дзейнiкам у якiх будуць назоСЮнiкiтАЭ) настаСЮнiк ускладняе, прапанаваСЮшы СЮвесцi СЮ сказы i фразеалагiчныя адзiнкi. Для такого задання можна прапанаваць шэраг фразеалагiчных адзiнак з рознай семантыкай i стылiстычнай афарбаванасцю, дзеля таго, каб вучнi вучылiся самастойна адбiраць адпаведныя моСЮнай сiтуацыi фраземы: правалiцца скрозь зямлю, малоць лухту, на сёмым небе, залатыя рукi, мераць вокам, галава на плячах, носам к носу, i смех i грэх, не паверыць сваiм вушам, аж пыл курэСЮ, як перад богам, важная птушка, курам на смех, хоць гвалт крычы.

Сустракаюцца СЮ падручнiку i практыкаваннi, заданне якiх непасрэдна накiравана на фразеалагiчную працу. Так, на стар. 67, у практыкаваннi 106 (верш тАЬСапраСЮдны сябратАЭ) сустракаем словы тАЬсябры яны тАУ проста вадой не разлiцьтАЭ. Заданне ж для гэтага практыкавання - растлумачыць выраз тАЬвадой не разлiцьтАЭ [1; С.67].

Дапамагае развiваць веды па пытаннях фразеалогii праца над практыкаваннямi, мэтай якiх зтАЩяСЮляецца: дапоСЮнiць сказы аднароднымi членамi. Так, працуючы над дадзеным практыкаваннем, акрамя прапанаваных у канцы практыкавання слоСЮ можна выкарыстаць для дапаСЮнення сказаСЮ i фразеалагiзмы: выбегчы хутка тАУ як Пiлiп з канапель; калацiцца ад страху тАУ як асiнавы лiст.

Па такiм жа прынцыпе iдзе i лексiчная работа СЮ практыкаваннi № 98, стар. 63. Заданне: да кожнага слова падбярыце слова з супрацьлеглым значэннем. НастаСЮнiк таксама можа прапанаваць замест слоСЮ-антонiмаСЮ выкарыстоСЮваць фразеалагiчныя словазлучэннi з адпаведным сэнсам:

ü Працаваць тАУ сядзець, склаСЮшы рукi;

ü Мала тАУ хоць гаць гацi;

ü Балбатлiвы тАУ сядзiць, як вады СЮ рот набраСЮшы;

ü РЖлгаць тАУ гаварыцьяк на духу, як перад богам, паклаСЮшы руку на сэрца [1; С.63].

Падводзячы вынiкi нашай працы, трэба адзначыць, што, паколькi работа па вывучэнню фразеалогii проводзiцца на СЮроках неспецыяльных, то настаСЮнiку трэба выкарыстоСЮваць гэтую магчымасць вельмi акуратна, адчуваючы мяжу i меру падачы фразеалагiчнага матэрыялу. Зразумела, кепскiм зтАЩяСЮляецца тое, што вучнi рэдка знаёмяцца з новымi СЮстойлiвымi спалучэннямi i не практыкуюцца СЮ iх ужываннi, але не прыносiць карысцi i празмернае захапленне колькасцю фразеалагiчнага матэрыялу. У гэтым выпадку не забяспечваецца глыбiня азнаямлення з фразеалагiзмамi, прытупляецца СЮвага да iх.

2.1 Знаёмства з фразеалагiчным фондам мовы СЮ межах вывучэння раздзела марфалогii

Раздзел ВлМарфалогiяВ», у параСЮнаннi з iншымi раздзеламi школьнага курса мовы, найбольш спрыяльны для СЮзбагачэння мовы вучняСЮ фразеалагiзмамi. Па-першае, словы i фразеалагiзмы на марфалагiчным узроСЮнi маюць некаторыя агульныя СЮласцiвасцi, што дазваляе разглядаць iх у супастаСЮляльным плане. Па-другое, вывучэнне марфалогii часцiн мовы арганiчна звязана з фразеалогiяй, бон яма нiводнай часцiны мовы, якая б не СЮдзельнiчала б у стварэннi фразеалагiзмаСЮ. У якасцi дыдактычнага матэрыялу можна падабраць фразеалагiзмы, структурныя кампаненты якiх iлюстравалi б розныя правiлы на кожную часцiну мовы [11; С.66].

У працэсе вывучэння назоСЮнiка СЮ настаСЮнiка ёсць магчымасць паказаць, што не толькi словы, але i пэСЮныя фразеалагiзмы маюць граматычнае значэнне прадметнасцi. Яны адказваюць на пытаннi хто? што?, называюць асобу (вольны казак тАУ нi ад каго не залежны чалавек), канкрэтныя прадметы, рэчы (казiная ножка тАУ самаробная цыгарка), абстрактныя паняццi (першы крок тАУ саамы пачатак), жывёл, птушак, насякомых (травяны мяшок тАУ конь, баранчык божы тАУ бакас, божая кароСЮка тАУ вiд жука). Значэнне iх перадаецца сiнанiмiчным назоСЮнiкавым словазлучэннем. Не выпадкова такiя словазлучэннi (у беларускай мове iх звыш 550) атрымалi найменне ВлназоСЮнiкавыяВ».

Пры вывучэннi назоСЮнiка нельга абысцi пытанне аб правапiсе фразеалагiзмаСЮ з уласным iмем. Традыцыйна СЮласнае iмя СЮ складзе фразеалагiзмаСЮ супрацьпастаСЮлялi агульнаму iменi i пiсалi з вялiкай лiтары: за царом Гарохам, як Пiлiп з канапель. Даследаваннi апошнiх гадоСЮ дазваляюць па-iншаму глянуць на СЮласнае iмя як кампанент фразеалагiзма. Становячыся часткай фразеалагiчнай адзiнкi, iмя СЮласнае трацiць сувязь з канкрэтнай асобай цi аб'ектам, яно пачынае абагульняць, а значыць, выконваць функцыю iмя агульнага.

Першыя тэарэтычныя звесткi аб прыметнiкавых фразеалагiзмах вучнi атрымаюць на СЮроку па тэме ВлПрыметнiк як часцiна мовыВ». Са слоСЮ настаСЮнiка яны даведаюцца, што прыметнiкавыя фразеалагiзмы, як i прыметнiкi, абазначаюць прыметы прадмета, адказваюць на пытанне якi, у сказе выконваюць сiнтаксiчную ролю азначэння цi выказнiка. Адзначаныя рысы прыметнiкавых фразеалагiзмаСЮ iлюструюцца прыкладамi з выразамi: востры на язык (схiльны да балбатлiвасцi, залiшне гаваркi), не лыкам шыты (не горшы за iншых, не пазбаСЮлены здольнасцей, ведаСЮ).

Фразеалагiзмы з лiчэбнiкавым кампанентам тАУ добры матэрыял для займальнай работы. Яе лепш за СЮсё праводзiць у такiм плане. Паказваецца малюнак, якi адлюстроСЮвае СЮнутраны вобраз фразеалагiзма. Вучнi разглядаюць малюнак i называюць задуманы на iм фразеалагiзм.

Паводле праграмы вучнi знаёмяцца з разрадамi займеннiкаСЮ. А займеннiкi СЮсiх разрадаСЮ з'яСЮляюцца кампанентамi многiх фразеалагiзмаСЮ. Гэта дае магчымасць выкарыстоСЮваць такiя фразеалагiзмы на этапе замацавання. Вучнi аналiзуюць займеннiкi, што СЮваходзяць у склад фразеалагiзмаСЮ, вызначаюць iх граматычныя формы i адначасова СЮключаюцца СЮ работу па засваеннi формы i значэнняСЮ самiх фразеалагiзмаСЮ.

У беларускай мове дзеяслоСЮныя фразеалагiзмы самыя шматлiкiя. Знешняй прыметай iх выступае структурны кампанент-дзеяслоСЮ, а семантычнай прыметай тАУ абазначэнне дзеяння. На матэрыяле такiх фразеалагiзмаСЮ можна паказаць вучням, як рэалiзуюцца марфалагiчныя катэгорыi дзеяслова, i, зразумела, пазнаёмiць з самiмi фразеалагiзмамi, iх значэннем i СЮжываннем [11; С.66].

Пасля таго, як дзецi засвояць сутнасць дзеяслова як часцiны мовы, настаСЮнiк расказвае, што не толькi дзеясловы, але i многiя фразеалагiзмы абазначаюць дзеянне (таму i называюцца дзеяслоСЮнымi), напрыклад: пускаць у ход тАУ выкарыстаць, прымяняць; выкiнуць з галавы тАУ перастаць думаць, забыцца; звесцi са свету тАУ згубiць, знiшчыць. У сказе яны выконваюць часцей за СЮсё ролю выклiчнiкаСЮ. У пачатковай форме адказваюць на пытаннi iнфiнiтыва тАУ што рабiць? Што зрабiць?

Заняткi па вывучэннi тэмы ВлДзеяслоСЮВ» з выкарыстаннем сродкаСЮ фразеалагiчнага пласта мовы дапамагаюць усвядомiць сутнасць дзеяслоСЮных фразеалагiзмаСЮ, адзначыць шырокiя магчымасцi iх формазмянення. Акрамя таго, вучнi заСЮважаюць, што граматычныя прыметы (трывання, часу i iнш) належаць усяму фразеалагiзму, хоць знешне выражаюцца дзеяслоСЮным кампанентам. Гэта лiшнi раз замацоСЮвае СЮяСЮленне аб цэласнасцi, сэнсавай i структурнай непадзельнасцi фразеалагiзма.

Заключэнне

У вынiку аналiзу спецыяльнай мовазнаСЮчай лiтаратуры, артыкулаСЮ i iншых прац даследчыкаСЮ, а таксама самастойнай практычнай работы над тэмай дадзенай курсавой прадстаСЮляецца магчымым прыйсцi да наступных вынiкаСЮ:

Фразеалогiя цесна звязана з граматык

Вместе с этим смотрят:

WEB-дизайн: Flash технологии

РЖiрархiчна структура управлiння фiзичною культурою i спортом в Хмельницькiй областi у м. КамтАЩянець-Подiльському

РЖгрова дiяльнiсть в групi продовженого дня

РЖнновацiйнi методи навчання на уроках зарубiжноi лiтератури

РЖнтенсифiкацiя навчального процесу у вищiй школi